ماجرای تولید مجموعه مستندی درباره آب‌بندان‌ها؛ امنیت شغلی نداریم
رضا اکبریان گالشکلایی مستندساز درباره پروژه‌های خود، اوضاع و احوال سینمای مستند و لزوم توجه به مساله بودجه به بیان نکاتی پرداخت.
رضا اکبریان گالشکلایی مستندساز در گفتگو با خبرنگار مهر درباره برنامه‌های خود برای اکران و نمایش مستند «آب بندان» گفت: پس از حضور موفق در جشنواره‌های ملی، با پخش‌کنندگانی مذاکره داشتیم و با توافقاتی که رسیدیم به زودی بستر حضور بین‌المللی و نمایش‌های جهانی اثر را فراهم خواهیم کرد.
وی درباره کارهای اخیر خود بیان کرد: از سال ۱۳۹۴ درگیر فرآیند پژوهش مجموعه مستندی بودم که با موضوع آب‌بندان‌های استان مازندران بود و از سال ۱۳۹۶ تصویربرداری این پروژه را آغاز کردیم و تا پایان سال گذشته درگیر این پروژه بودم. پروژه‌ای که برای من تجربه خوبی را فراهم کرد و باتوجه به درون‌مایه و ویژگی‌های گوناگون آب‌بندان‌ها، تصمیم گرفتیم این پروژه عظیم را به قسمت‌های مختلف تفکیک و یک مجموعه مستقل سریالی تولید کنیم. در مجموع این پروژه ۹ قسمت داشت که ۵ قسمت از آن مجموعه تلویزیونی با عنوان «آب و نون» بود و یک قسمت «آب بندان» نام دارد که در هفدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» رونمایی و در ۴ بخش نامزد دریافت جایزه شد که ۲ جایزه را از آن خود کرد. مستند «آب بندان» همچنین در پنجاه و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم رشد جایزه بهترین مستند بلند را از آن خود کرد و لوح افتخار بیست و یکمین جشنواره فیلم تصویر سال را دریافت کرد.
این مستندساز توضیح داد: مستند «آب بندان» درباره آب‌بندان‌های مازندران است که یک سازه خاکی است و نیاکان ما از حدود ۵۰۰ سال پیش این سازه خاکی را به وجود آورده‌اند. آب‌بندان‌ها برای ذخیره‌سازی آب در مصارف کشاورزی به کار می‌روند که به مرور زمان گیاهان در آنها رشد و پرنده‌ها به آن مهاجرت کرده‌اند و به این شکل تنوع زیستی به وجود آمده است. عمده مصارف آب این آب‌بندان‌ها برای کشاورزی بود و بعد پرورش ماهی‌های بومی شکل گرفت که این ماهی‌ها هم رو به انقراض است.
این مستندساز ادامه داد: دیگر فیلمی که از این مجموعه منتشر شد «کوِز» نام دارد که مازنی‌ها در زبان طبری به لاک‌پشت اشاره دارند. این فیلم مستند کوتاه منتخب و برگزیده جشنواره‌های متعدد ملی و بین‌المللی شد که ازجمله آنها سی‌ونهمین دوره از جشنواره مینگوت فرانسه بود. فیلم دیگر این مجموعه «سمفونی سیمرغ» نام دارد و آخرین قسمت از این مجموعه، نسخه بلند سینمایی «آب و نون» است که با حمایت معاونت دریایی و امور تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست و صندوق ملی محیط زیست ایران با رویکرد علمی و آموزشی در حال تهیه و تولید هستیم.
اکبریان گالشکلایی در بخش دیگری از صحبت‌های خود مطرح کرد: به جز مجموعه «آب و نون»، دیگر قسمت‌های این پروژه رویکرد، فرم و ساختار متفاوت از هم دارند که به دلیل ویژگی‌ها و تنوع کاربری آب‌بندان‌ها به این تصمیم رسیدیم. به طور کلی تا پایان سال ۱۴۰۳ درگیر مجموع قسمت‌های پروژه آب‌بندان‌های استان مازندران بودم و باید بگویم که اگر همراهی و همدلی تک تک عوامل به خصوص آرش اسحاقی نبود مجموع قسمت‌های این پروژه پا نمی‌گرفت و از آنها سپاسگزارم.
وی درباره توجه همیشگی خود به محیط زیست گفت: هر هنرمندی از شرایط و جغرافیای زیست‌بوم خود الهام می‌گیرد و تأثیر خواهد پذیرفت و برای من هم به همین شکل بوده است. تا همین یک دهه اخیر صبح‌ها با صدای آواز و سمفونی پرندگان آب‌بندان پشت‌خانه‌مان از خواب بیدار می‌شدیم. آب‌بندانی که آبادی پدید آورد و محل زیستگاه بیش از ۱۷۰ گونه گیاهی و جانوری شد و در انگاره‌ها و باورهای مردم جاری شد، این طبیعت بکر، حتماً در من موجب تأثیر و الهام بوده است. متأسفانه از یک دهه اخیر رویکرد مدیرانی که باید در جهت حفظ این سازه آبی دست‌ساخت، قدمی بر می‌داشتند، تغییر کرد و این سازه آبی حیات‌بخش مورد تهدید سودجویان قرار گرفت و عمده آب‌بندان‌های استان مازندران بافت گیاهی و جانوری خود را به دلیل لایروبی‌های غیر کارشناسانه از دست دادند. همین موضوع موجب شد تا بیش از پیش توجه‌ام جلب شود و آب‌بندان‌ها و محیط زیست دغدغه محوری و مهم برای من شد.
کارگردان مستند «آب بندان» درباره تأثیر این مستندها روی مسئولان توضیح داد: اگر فرصت دیدن این آثار را داشته باشند حتماً در تصمیم‌گیری و سیاستگذاری‌هایشان تأثیر خواهد داشت. به دلیل اینکه یک مستندساز با پژوهشی که از آن موضوع ارائه خواهد کرد، تمامی ابعاد گوناگون آن موضوع را مورد بررسی و واکاوی قرار می‌دهد که برای تصمیم‌گیران و سیاستگذاران باید کارکرد و اهمیت به‌سزایی داشته باشد. اگر سیاستگذاران بیش از پیش با سینمای مستند و تنوع ویژگی‌های آن آشنا شوند به اهمیت این گونه سینمایی پی خواهند برد و عمده چالش‌های اجتماعی یک ملت را می‌توانند به دقت مورد مطالعه و واکاوی قرار بدهند.
اکبریان گالشکلایی درباره اوضاع و احوال سینمای مستند توضیح داد: از نظر کیفیت تولیدات، خود را در جایگاهی نمی‌دانم که بخواهم وضعیت سینمای مستند را ارزیابی کنم ولی از نظر بودجه می‌توانم بگویم اصلاً اوضاع و احوال خوبی ندارد. وقتی یک مستندساز برای تولید فیلمی ۱۰ سال وقت صرف می‌کند تا بتواند به بهترین شکل ممکن اثر خود را ارائه کند، این درصورتی است که همین کار، هیچ امینت شغلی برایش ندارد. به نظر من مستندسازان قشری هستند که در جهت تحقق دغدغه‌ها و علاقه‌مندی خود، به خانواده‌هایشان خیلی اجحاف می‌کنند و توانایی ایجاد امکان رفاهی مناسب و برقراری امنیت خاطر و آرامش را در خانواده، که بسیار مهم است، ندارند. در حال حاضر خود ما برای همین پروژه‌ای که پیش‌تر عرض کردم، یک دهه وقت صرف کردیم و هیچ پشتوانه مالی هم نداشتیم و متأسفانه بعد از انتشار آثار هم انتظارات و هزینه‌های مالی ما از مراکزی که با آنها تفاهم‌نامه داشتیم، به درستی وصول نشد.
این مستندساز در پایان گفت: امیدوارم مسئولان در وزارت ارشاد، وزارت کار و سازمان سینمایی به این مسئله و چالش بسیار مهم خیلی بیشتر بیاندیشند و خیلی فوری هم ترتیب اثر دهند چون اوضاع و احوال مستندسازان بسیار حاد است.
مستند «آب‌بندان» تولید مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی است.
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰