چالش‌های اهدای عضو در سینمای مستند بررسی شد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، ‌تجربی و پویانمایی، در دومین روز از هجدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت»، پنل تخصصی پاسخ به چالش‌های اهدای عضو در سینمای مستند و تبیین تفاهم‌نامه تولید فیلم مستند با مشارکت «مرکز گسترش سینمای مستند، ‌تجربی و پویانمایی» و «انجمن اهدای عضو ایرانیان»،‌ ساعت ۱۸ روز دوشنبه نوزدهم آذر در سالن شماره ۴ پردیس سینمایی چارسو برگزار شد.

در این پنل تخصصی چهره‌هایی چون کتایون نجفی‌زاده، مدیر عامل انجمن اهدای عضو، امید قبادی، نایب رئیس هیئت مدیره انجمن اهدای عضو،‌ محمد مهدوی، فوق تخصص پیوند قلب کودکان،‌ کوروش اسلامی،‌ معاون فرهنگی انجمن اهدای عضو، فرهاد توحیدی، فیلمنامه‌نویس و جمعی از مستندسازان سینمای ایران حضور داشتند.

در ابتدای این نشست، پس از پخش سرود ملی و تلاوت آیاتی از قرآن کریم، کتایون نجفی‌زاده، مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان، روی صحنه آمد و گفت: من وارد سیستم اهدای عضو شدم چون نمی‌توانستم برای پیوند ریه بیمارانم اهداکننده پیدا کنم. کار در این فضا بسیار تأثیرگذار است و احساسات انسان را به گونه‌ای تحریک می‌کند که بسیاری از افراد فعال در این حوزه، به هنر روی می‌آورند و شاعر، نویسنده، نقاش یا طراح می‌شوند.

نجفی‌زاده در ادامه به توضیح چگونگی وقوع مرگ مغزی و تفاوت آن با «کما» پرداخت و گفت: برای پیوند عضو، لازم است از قبل فرهنگسازی شود. ۹۹ درصد مرگ‌ها با ایست قلبی همراه هستند، اما تنها ۱ درصد مرگ‌ها ناشی از مرگ مغزی است. به‌نظر من، این افراد توفیقی پیدا می‌کنند تا به دیگران کمک کنند.

رتبه اول ایران در آسیا

وی با اشاره به اینکه بیشتر مرگ‌های مغزی ناشی از تصادفات جاده‌ای و در بازه سنی ۲۰ تا ۴۰ سال اتفاق می‌افتند، افزود: حضرت امام خمینی (ره) برای پیوند عضو فتوا دادند و آن را درست دانستند. ایران در فرایند اهدای عضو رتبه اول آسیا را دارد اما در جهان در رتبه ۳۱ قرار دارد.

نجفی زاده گفت: در ایران، هزینه‌های پیوند اعضا بر عهده دولت است و بیماران مرگ مغزی حداکثر تا دو هفته می‌توانند تحت مراقبت قرار گیرند. هدف ما به تصویر کشیدن وضعیت بیماران نیازمند و خانواده‌های اهداکننده، بررسی چالش‌ها و زیرساخت‌های مرتبط با اهدای عضو، و تولید آثار مستند و تجربی با محوریت فرهنگ‌سازی در این حوزه است. افزایش آمار اهدای عضو می‌تواند به نجات جان افراد بیشتری منجر شود و جامعه را به سمت همدلی و انسان‌دوستی سوق دهد.

سپس پنل تخصصی پاسخ به چالش‌های اهدای عضو،‌ با حضور کتایون نجفی‌زاده،‌ محمد مهدوی،‌ فرهاد توحیدی، ارد عطارپور و نصرالله مدقال‌چی در سینمای مستند برگزار شد.

ارد عطارپور مستندساز گفت: من سال‌ها قبل مجموعه مستندی را به‌عنوان تهیه‌کننده درباره موضوع پیوند قلب کار کردم. مهدی چخماخی کارگردان این مستند بود و ما توانستیم یکی از اولین پیوندهای قلب ایران در بیمارستان شریعتی را فیلم بگیریم. دکتر ماندگار با مرحوم دکتر سلمان‌زاده این کار را انجام می‌دادند. در آن زمان، اسامی افرادی که در فهرست انتظار پیوند بودند، در یک دفتر نوشته می‌شد و اگر کسی قبل از پیوند فوت می‌کرد، روی نام او یک ضربدر بزرگ می‌زدند. آن روزها پیوند اعضا هنوز موضوعی چندان پذیرفته‌شده نبود. وقتی تخت بیمار را به اتاق جراحی می‌بردند، دلهره و نگرانی تمام فضا را پر کرده بود.

وی ادامه داد: یکی از خاطرات تلخ آن دوره مربوط به نوجوان هفده‌ساله‌ای بود که او نیز کاندیدای پیوند بود. درحالی که گیرنده و دهنده را به اتاق عمل می‌بردند، دوربین ما روی آن نوجوان متمرکز شد، متأسفانه سه ماه بعد، آن نوجوان درگذشت. این ماجرا همچنان برای من به‌شدت تأثیرگذار و تکان‌دهنده است. در نهایت، از بین سه کاندیدای پیوند، یکی انتخاب و موفق به انجام عمل پیوند شد.

بزرگ‌ترین مسئولیت درام، خلق عاطفه است

فرهاد توحیدی رئیس کانون فیلمنامه‌نویسی انجمن گفت: من هم مثل بسیاری از افرادی بودم که نسبت به این حوزه اطلاع چندانی ندارند و حتی نسبت به آن دچار بدفهمی هم هستند. این انجمن اوایل دهه ۱۳۹۰ نوپا بود و وقتی با داستان‌های انجمن روبه‌رو شدم،‌ احوال عجیبی را تجربه کردم و بسیار منقلب شدم. انگار ما از امور مختلف می‌خواهیم انتظارات عام شمول را پیدا کنیم و به آدم‌های برچسب بزنیم. این بدفهمی درباره پزشکان هم اتفاق می‌افتد و نیاز است که ما بیشتر درباره این افراد بدانیم.

وی ادامه داد: بزرگ‌ترین مسئولیت درام، خلق عاطفه است و به‌نظر من کار این عزیزان سراسر عاطفه است. چیزی که مهم است، این است که به‌درستی به موضوع نزدیک شویم و مواجهه‌مان با آن صحیح باشد. در مسئله اهدای عضو، پارتی‌بازی یا زیرمیزی وجود ندارد زیرا مختصات دهنده و گیرنده باید با هم منطبق باشند و این‌طور نیست که پیوندی بدون پالایش اتفاق بیافتد.

نصرالله مدقال چی، سرپرست کمیته گوینده‌ها گفت: من وارد شصت و سومین سال کاری‌ام شدم و هیچ‌زمانی به اندازه چهار سال اخیر که عضو انجمن شدم احساس رضایت نکردم. تاجایی که نفس دارم برای پیوند عضو تلاش خواهم کرد.

نجفی‌زاده گفت: بیماران نیازمند پیوند اعضا از قبل در سامانه ثبت نام می‌شوند و فرآیند اهدای عضو به‌صورت مدون برنامه‌ریزی می‌شود. اگر فیلم‌نامه‌ها توسط کارگردان‌ها و فیلم‌نامه‌نویسان به انجمن ما ارسال شود، ما ایرادات احتمالی فیلم‌نامه در زمینه اهدای عضو را شناسایی کرده و کمک می‌کنیم تا فیلمی تولید شود که آگاهی‌رسان باشد.

سپس متن تفاهم‌نامه مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی با انجمن اهدای عضو ایرانیان قرائت شد و به پرسش حاضران مراسم پاسخ داده شد.

در پایان مراسم احسان صفاجو، شال سفیری اهدای عضو بر گردن سخنرانان پنل انداخت.

انجمن اهدای عضو ایرانیان، یک سازمان مردم‌نهاد غیرانتفاعی است که از سال ۱۳۹۴ با هدف نجات جان بیماران نیازمند پیوند از طریق ارتقای فرهنگ اهدای عضو فعالیت می‌کند. این انجمن با آموزش تخصصی هماهنگ‌کنندگان، حمایت از پژوهش‌ها و خانواده‌های اهداکننده و بهینه‌سازی فرآیند شناسایی و فراهم‌آوری اعضای افراد مرگ مغزی، تلاش دارد ایران را به مرجع علمی معتبر در این حوزه تبدیل کند. هدف نهایی این انجمن، حذف لیست انتظار بیماران نیازمند و استفاده بهینه از اعضای اهدایی است.

هجدهمین جشنواره بین‌المللی جشنواره فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» به دبیری محمد حمیدی مقدم تا ۲۵ آذر ادامه دارد.