مهم‌ترین معضل نظام سلامت ایران/ اهمیت کنترل دو بیماری خاموش

مهر: محمد اسماعیل مطلق در جلسه دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با رویکرد پویش ملی سلامت گفت: الگوی غذایی نامناسب عامل بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر است.

وی با بیان اینکه دبیرخانه به دنبال اجرایی کردن سند امنیت غذا و تغذیه سلامت روغن‌های خوراکی نان و غذای سالم را در دستور کار قرار داده است تصریح کرد: نان اصلی ترین ماده غذایی افراد جامعه است و اقشار کم درآمد حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد انرژی مورد نیازشان را از نان تأمین می‌کنند.

مطلق گفت: تهیه نان سالم و با کیفیت از اهمیت زیادی برخوردار است با توجه به شیوع بیماری‌های غیرواگیر مرتبط با تغذیه از جمله چاقی دیابت بیماری‌های قلبی و عروقی چربی خون بالا یبوست سرطان‌های دستگاه گوارش به ویژه سرطان کولون یکی از اقدامات مداخله‌ای مهم در جهت ارتقای سطح سلامت مردم ترویج تولید آرد کامل و مصرف نان کامل است که در مقایسه با سایر نان‌ها میزان بیشتری از ویتامین‌ها املاح معدنی و فیبر مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: در چند دهه اخیر با ورود تکنولوژی‌های جدید تولید آرد به کشور بخش‌هایی از گندم که اتفاقاً دارای ارزش غذایی و محتوی فیبر بالا هستند مانند سبوس و جوانه از گندم جدا شده و باعث کاهش ارزش غذایی آرد و نان و افزایش ضایعات و دورریز نان می‌شود.

مطلق گفت: یکی از اولویت‌ها و برنامه‌های ملی بهبود کیفیت و سلامت نان در کل زنجیره گندم آرد و نان است تا نان کامل از آرد کامل تمام دانه (شامل تمام قسمت‌های مغذی گندم) تهیه شود.

وی افزود: در حال حاضر در برخی استان‌ها از جمله مرکزی قم چهارمحال و بختیاری خراسان رضوی خوزستان و گیلان نان کامل تهیه می‌شود.

رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با بیان اینکه تا پایان سال حداقل یک کارخانه در هر استان آرد کامل را تولید کرده و در اختیار نانوایان قرار خواهد داد گفت: شیوه نامه تولید آرد و نان کامل در دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با مشارکت تمامی ذی نقشان و با هدف ضابطه مند کردن تولید آرد کامل و پخت نان کامل تدوین شده است که به زودی به تمامی دستگاه‌ها ابلاغ خواهد شد.

مطلق در ادامه افزود: بیماری‌های غیرواگیر که بخش قابل ملاحظه‌ای از بار جهانی بیماری‌ها را به خود اختصاص می‌دهند مهم‌ترین معضل نظام سلامت در بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشور ما محسوب می‌شود از طرفی در حال حاضر سالانه نزدیک به سه چهارم از مرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر در کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط از جمله ایران رخ می‌دهد.

وی افزود: وزارت بهداشت به منظور تصمیم گیری اجرا نظارت و ارزیابی تمامی فعالیت‌ها در راستای تمرکز بر پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط با آنها و جلب مشارکت ذی نفعان همکاری‌های درون بخشی و بین بخشی اقدام به تدوین سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر و عوامل خطر مرتبط در جمهوری اسلامی ایران در بازه زمانی ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۴ کرد و در نهایت این سند در چهاردهمین جلسه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی تصویب شد.

وی گفت: چهار بیماری غیرواگیر عمده شامل بیماری‌های قلبی عروقی (حملات قلبی و سکته مغزی) سرطان‌ها بیماری‌های مزمن ریوی و دیابت هستند به طوری که بیماری‌های قلبی عروقی به تنهایی موجب مرگ بیش از ۲۰ میلیون نفر در سال می‌شود و چهار عامل کم تحرکی تغذیه ناسالم مصرف الکل و دخانیات مهم‌ترین عوامل خطر این بیماری‌ها محسوب می‌شوند.

رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با بیان اینکه سازمان جهانی بهداشت کنترل این بیماری‌ها و عوامل زمینه ساز آنها را به عنوان هدف اصلی برای کاهش ۳۳ درصد مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر تا سال ۱۴۰۹ تعیین کرده است خاطرنشان کرد: دیابت و پرفشاری خون اگر چه در سطح اول پیشگیری بسیار حائز اهمیت بوده و سبک زندگی سالم تا حد زیادی از بروز آنها پیشگیری می‌کند اما به عنوان بیماری خاموش در جامعه گسترش یافته و به عنوان ام الامراض مطرح هستند و عاملی برای بسیاری از بیماری‌های خطرناک و تهدید کننده سلامت مردم تلقی می‌شوند.

وی ادامه داد: این دو بیماری به همراه عوارض بسیار شایعی که ایجاد می‌کنند (همچون حملات قلبی سکته‌های مغزی و نارسایی پیشرفته کلیه و دیالیز و قطع عضو) هزینه‌های سنگینی را به بیماران خانواده‌ها جامعه و دولت تحمیل می‌کنند؛ از طرفی مشخص شده که پیشگیری سطح دوم یعنی شناسایی و پیگیری به موقع مبتلایان به این دو بیماری می‌تواند روند پیشرفت آن را کند کرده و زندگی هزاران نفر را و تعداد بیشتری از خانواده‌ها را نجات داده و در هزینه‌های مربوط به سلامت صرفه جویی کند.

مطلق عنوان کرد: با توجه به تأکیدات رئیس جمهور در آخرین جلسه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی مبنی بر پیگیری اجرای سند ملی پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیرواگیر و مسئولیت تمام دستگاه‌ها در اجرایی شدن این سند وزارت بهداشت با هدف “افزایش شناسایی مراقبت و کنترل بیماران” در جهت گسترش پوشش برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع اقدام به برگزاری “پویش ملی سلامت” با تأکید بر گسترش پرونده سلامت الکترونیک و در فاز اول غربالگری بیماری‌های غیرواگیر از جمله پرفشاری خون و دیابت در سراسر کشور از ۲۰ آبان تا ۱۵ دی ماه سال جاری کرده که علاوه بر بسیج همگانی در راستای تشخیص و درمان زودهنگام بیماری‌های غیرواگیر فرصت مناسبی برای فرهنگ سازی سلامت اصلاح سبک زندگی و به تبع آن کاهش بار بیماری‌ها و هزینه‌های نظام سلامت محقق می‌شود.

رئیس دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی گفت: این برنامه نیازمند عزم ملی و مشارکت و همکاری‌های بین بخشی منسجم و کارآ در دستیابی به هدف نهایی و مطلوب است که در این زمینه آموزش و اطلاع رسانی به نیروی انسانی در رابطه با پویش ملی و هدایت آنها برای پیوستن به این پویش همکاری با معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان‌ها در خصوص غربالگری نیروی انسانی تحت پوشش و کمک در تسهیل اجرای پویش ملی در راستای تکالیف هر وزارتخانه یا دستگاه مورد توجه قرار گرفت.