اتهام به VAR به خاطر نقص‌هایش/ «داوران» یک گونه در خطر انقراض

مهر: در پایان دیدار تیم‌های «آنکاراگوجو» و «ریزه‌اسپور» در هفته پانزدهم سوپرلیگ ترکیه اتفاقی ناخوشایند افتاد که تمامی لیگ‌های فوتبال این کشور را تحت‌الشعاع قرار داد. پس از به صدا درآمدن سوت پایان بازی مسئولان تیم «آنکاراگوجو» به سمت «هلیل اوموت ملر» داور بازی حمله ور شدند و با مشت و لگد به جان او افتادند.

در پی این اتفاق «مهمت بویوک کشی» رئیس فدراسیون فوتبال ترکیه با صدور اطلاعیه‌ای بازی‌های لیگ این کشور را تا اطلاع ثانوی تعلیق کرد. این اتفاق موجب واکنش «اردوغان» رئیس جمهور ترکیه شد و در جهان هم به سرعت به تیتر یک رسانه‌ها رسید.

خبرگزاری «ایندپندنت» در یادداشتی با عنوان: «فرهنگ بی احترامی فوتبال باید تغییر کند تا داوران از خشونت بیشتر نجات پیدا کنند» به این اتفاق واکنش نشان داد و به بررسی مسائل داوران در فوتبال انگلیس پرداخت.

«ایندپندنت» در گزارش خود نوشته است: در خبری که چندان هم عجیب به نظر نمی‌رسد رئیس باشگاه فوتبال ترکیه که دوشنبه شب به صورت «هلیل اوموت ملر» داور مسابقه مشت زد هیچ مسئولیتی در قبال اقداماتش بر عهده نگرفته است. «فاروک کوجا» رئیس باشگاه «آنکارا گوجو» در خصوص این کارش توضیح داد: این حادثه به دلیل تصمیمات اشتباه و رفتار تحریک آمیز داور رخ داده است.

«کوجا» که ریاست باشگاه «آنکاراگوجو» را برعهده دارد پس از این مسابقه که با تساوی یک به یک به پایان رسید گفت: فقط قصد داشتم به صورت داور تف کنم. من به داور سیلی زدم. بعد از سیلی من داور خودش را روی زمین انداخت. بلافاصله مرا از صحنه خارج کردند چون ناراحتی قلبی دارم.

در پایان این مسابقه «اوموت ملر» در حالی که روی زمین افتاده بود با مشت و لگد به سرش کوبیده می‌شد و اکنون به دلیل شکستگی استخوان گونه در بیمارستان بستری است. خوشبختانه پزشکان هیچ آسیب مغزی را گزارش نکرده‌اند و انتظار می‌رود که او بهبودی کامل پیدا کند.

فوتبال ترکیه به حالت تعلیق در آمده است و «کوجا» به همراه دو فرد مهاجم دیگر دستگیر شده است. سیستم دادگستری ترکیه باید با محرومیت مادام العمر از فعالیت‌های ورزشی و مجازات‌های کیفری این فرد را مورد محاکمه قرار دهد. اگرچه «کوجا» یک تاجر پرنفوذ است که روابط خوبی با سیاستمداران دارد و باید دید چه اتفاقی خواهد افتاد.

خطری که با آن مواجه هستیم این است که این اتفاق به عنوان یک حادثه عجیب و غریب ترسیم می‌شود به عنوان چیزی که در کشوری دیگر اتفاق افتاده است و بنابراین ارتباطی به ما ندارد. اما واقعیت این است که سو استفاده در هر بخش از فوتبال و در هر منطقه‌ای وجود دارد و ما برای یافتن نمونه‌های مکرر نیازی به جست جو در دوردست‌ها نداریم. در هفته‌ای که گذشت یک داور ۱۴ ساله بریتانیایی که بازوبند زردی را به نشانه کودک بودنش بسته بود به دلیل تهدیدهایی که از یک فرد بزرگسال دریافت کرد مجبور شد بازی را رها کند. این فرد اکنون در حال آماده شدن برای جلسه انضباطی «اف ای کاپ» در مورد این حادثه است.

ورزش فوتبال مدت‌هاست که با پدیده تحقیر و توهین به مقامات رسمی یک مسابقه مشکل اساسی دارد. اما اخیراً بی اعتمادی به مدیران این ورزش عمیق‌تر و تیره‌تر شده است. نقص‌های موجود در سیستم VAR به آتش تئوری‌های توطئه دامن زده است. «بن فاستر» دروازه‌بان سابق تیم ملی انگلیس اخیراً گفته است که لیگ برتر این کشور با شبکه «اسکای اسپورت» برای لاپوشانی کردن اشتباهات داوران تبانی کرده است. (این مساله در واقع برعکس است زیرا هر اشتباه سیستم کمک داور ویدئویی یک خوراک خبری خوب برای این شبکه است.)

با این حال چنین نظریه‌هایی به سو ظن گسترده‌تر نسبت به مسئولان و داوران فوتبال دامن می‌زند و این سو ظن فرهنگ بی‌احترامی در فوتبال را تغذیه می‌کند. اما نکته اینجاست که امکان تغییر فرهنگ وجود دارد. بعضی چیزها از گذشته تا امروز تغییر کرده است. پانزده سال پیش برای یک فوتبالیست غیرعادی نبود که رو در روی داور قرار بگیرد و به هر شکلی که می‌خواهد اعتراض کند و در بدترین حالت با یک کارت زرد مواجه می‌شد. نمونه بارز چنین مسأله‌ای «وین رونی» است. بدشانس بود ممکن بود یک کارت زرد بگیرد اما اغلب این یک خطر شغلی پذیرفته شده توسط داورانی بود که گهگاه مقداری چوب پس می‌دادند.

در سال‌های اخیر به واسطه اجرای برنامه‌های مختلف در راستای بهبود احترام در فوتبال چنین مسائلی تغییر کرده است قوانین داوری به سمتی پیش رفته است که بازیکنان خاطی را با شدت بیشتری جریمه می‌کند و داوران شجاعت بیشتری کسب کرده‌اند. ماه گذشته برای اولین بار در بیش از یک دهه اخیر «لوئیس دانک» کاپیتان «برایتون» به دلیل فحاشی نسبت به داور مسابقه با کارت قرمز مستقیم از زمین بازی اخراج شد.

اما در حالی که فرهنگ فوتبال در داخل زمین تغییراتی داشته است هنوز فضای بیرون زمین عمیقاً مسموم است. «روبرتو دزربی» مدیر تیم «برایتون» در اظهار نظری گفته است: من ۸۰ درصد از داوران انگلیس را دوست ندارم. این چیز جدیدی نیست. من آنها را دوست ندارم و رفتار آنها در زمین را نمی‌پسندم.» «میکل آرتتا» از آرسنال و «مائوریسیو پوچتینو» از چلسی هر دو در این فصل مانند بسیاری از مربیان قبل از خود مورد انتقاد داوران قرار گرفته‌اند.

نفوذ و اثر مربیان بیش از آن چیزی است که تصور می‌کنند. «تیلور» داور دیدار فینال لیگ اروپا و خانواده‌اش پس از قضاوت در این مسابقه و شکست تیم «آ اس رم» از سوی هواداران «رم» در فرودگاه بوداپست مورد تعقیب قرار گرفتند. این اتفاق ساعاتی پس از آن رخ داد که «ژوزه مورینیو» سرمربی «رم» با «تیلور» در پارکینگ ورزشگاه مواجه شد و به او فحاشی کرد. کاری که «مورینیو» کرد همچون کار ترامپ بود. یک رهبر شکست خورده که با احساسات هواداران خود بازی می‌کرد و به آنها نشان می‌داد خشم خود را به کجا هدایت کنند. البته «مورینیو» هنوز هم نمی‌پذیرد که این حمله به «تیلور» در فرودگاه نتیجه حمله او به این داور در پارکینگ ورزشگاه بود.

در استودیوها کارشناسان فوتبال به طور مداوم به انتقاد از داوران می‌پردازند تا مخاطبان میلیونی خود را با خود همراه کنند و غالباً سخنان از پیش تعیین شده خودشان را با این جمله آغاز می‌کنند: من دوست ندارم درباره داوران صحبت کنم اما. انگار که دستان آنها بسته است اما مجبورند که در رسانه‌های خود به افاضاتی در خصوص داوران بپردازند.

«جرمین جناس» فوتبالیست سابق و مجری تلویزیونی که یکی از اعضای کمپین «عشق به فوتبال محافظت از بازی» اتحادیه فوتبال انگلیس پیش از فصل جدید بود در توییتی نوشت که «رابرت جونز» داور دیدار دربی شمال لندن در ماه سپتامبر یک «زباله دانی کامل» برای ۲۸۰۰۰۰ دنبال کننده‌اش بود تا او را مورد حمله قرار دهند. این گونه اظهار نظرهای عمومی در بسیاری از فضاهای حرفه‌ای آسیب‌زا است اما گویا در فوتبال که داوران را هدف قرار می‌دهد این طور نیست چون این طور به نظر می‌رسد که نسبت به این موضوع حساسیت نداریم. «جرمین جناس» اخیراً برنامه‌ای در شبکه TNT برای اجرای مسابقات فرمول E دریافت کرده است.

انجمن خیریه حمایت از داوران بریتانیا به این توییت «جناس» برچسب «شرم‌آور» چسباند. این انجمن دارای یک خط تلفن ویژه مشاوره و پشتیبانی است و از جمله فعالیت‌های آن ارائه یک مشاور حرفه‌ای است که جلسات رایگان را با این شعار به داوران ارائه می‌دهد: دیگر مجبور نیستید در سکوت مبارزه کنید.«انجمن حمایت از داوران بریتانیا» تخمین زده است که هر هفته به طور میانگین حداقل چهار مورد حمله فیزیکی به داوران از سوی بازیکنان مربیان هواداران یا والدین اتفاق می‌افتد.

این انجمن اعلام کرده است که داوران ثبت شده در بریتانیا از شغل خود فرار می‌کنند و در چندسال اخیر تعداد آنها از بیش از ۳۰۰۰۰ نفر به حدود ۲۰۰۰۰ نفر کاهش یافته است و این انجمن خیریه آنها را «یک گونه در خطر انقراض» توصیف کرده است.