مستندهای پربیننده عماریار کدام است؟/از «اسرائیلیسم» تا«خاله بتول»

مهر: فیلم‌های سینمایی نمایانگر قوه تخیل قوی انسان هستند و آثار مستند، نمایانگر میل شدید انسان‌ها به یادگیری و فهمیدن. فیلم‌های مستند با به نمایش درآوردن اسرار و رموز مختلف، می‌کوشند به ما یادآوری کنند که برای چه در این جهان به سر می‌بریم و هدف ما انسان‌ها روی این کره خاکی چیست؛ دانستن، دانستن و باز هم دانستن.

مستندها، فیلم‌ها و جریاناتی فراتر از زندگی‌هایی هستند که در اطراف ما اتفاق می‌افتند. آن‌ها باعث تغییر درک ما از جهان می‌شوند. آن‌ها به ما در مورد آنچه که احاطه‌مان کرده می‌آموزند و راه‌های جدیدی را پیش پایمان می‌گذارند، ما را وادار می‌کنند تا در ایده‌ها و جهان‌بینی‌های خود تجدیدنظر کنیم. آثار مستند، تکه‌هایی خاص از جهان اطراف ما هستند، بخش‌هایی که باید بیشتر به چشم بیایند تا ساکنان این کره خاکی بدون درام‌پردازی‌ها و فیلترهای غیرواقعی به محیط و اتفاقات دنیای پیرامونشان دید کامل‌تری داشته باشند. بنابراین قالب مستند به‌عنوان یک محصول محتوایی نیازمند تامل و تعمق است.

به این بهانه، در آخر هفته همراه می‌شویم با مستندهای پرمخاطب سکوی عماریار که تلاش شده ویژگی های گفته شده را داشته باشند.

«اسرائیلیسم»؛ ضدصهیونیستی‌ترین مستند ساخت یهودیان آمریکا

مستند «اسرائیلیسم»، روایتی از شکاف نسلی درباره هویت یهودی و موجویت اسرائیل است و نشان می‌دهد چگونه افرادی که از اسرائیل انتقاد می‌کنند، به یهودی‌ستیزی متهم می‌شوند و هرگونه انتقاد از دولت اسرائیل به‌عنوان یهودی‌ستیزی برچسب‌گذاری می‌شود.

این مستند ماجرای ۲ جوان یهودی آمریکایی به نام «سیمون زیمرمن» و «ایتان» است. این جوانان با این باور بزرگ شده‌اند که باید به هر قیمتی از دولت اسرائیل دفاع کنند. ایتان به ارتش اسرائیل می‌پیوندد و سیمون در میدان نبردی دیگر یعنی دانشگاه‌های آمریکا از اسرائیل حمایت می‌کند. اما بعد از مدتی هر دوی آن‌ها از مسیر خود برمی‌گردند و به جنبش‌های مخالف رژیم صهیونیستی می‌پیوندند …

سیمون زیمرمن فعال اجتماعی، مدافع حقوق بشر و یکی از رهبران جنبش یهودی آمریکایی «If Not Now» است. به همراه ایتان، تجربیات خود را که محور ساخت مستند «اسرائیلیسم» است، بیان می‌کنند.

این مستند شامل دیدگاه افرادی دیگر با گفتمان‌های متفاوت از جمله نوآم چامسکی (فیلسوف و نظریه‌پرداز سیاسی آمریکایی)، کورنیل وست (فیلسوف و فعال سیاسی)، جرمی بن آمی (بنیان‌گذار و رئیس موسسه جی استریت)، آبه فاکسمن (رئیس سابق جنبش ضد افترا)، سامی عواد (فعال حقوق بشر فلسطینی) و پیتر بینارت نیز است.

«اسرائیلیسم» که به یکی از محبوب‌ترین مستندها در بین جوانان آمریکایی تبدیل شده و به صدر جدول مستندهای اپل تی‌وی رسیده است در جشنواره های مختلفی شرکت کرده و جوایز متعددی کسب کرده است که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

برنده جایزه بهترین مستند از جشنواره بین‌المللی فیلم آریزونا در سال ۲۰۲۳

برنده جایزه بهترین مستند از جشنواره بین‌المللی فیلم تالگراس ۲۰۲۳

برنده جایزه بهترین مستند بلند از جشنواره فیلم یهودی سانفرانسیسکو ۲۰۲۳

«اسرائیلیسم» به کارگردانی ارین اکسلمن و سم آیلرتسن که هر ۲ از یهودیان آمریکا هستند، ساخته شده است. این مستند از جدیدترین و جنجالی‌ترین مستندهای پیرامون مسائل اسرائیل بوده و با دوبله اختصاصی از عماریار پخش شده است.

«افغان فمنیسم»؛ جنگی به اسم زنان افغان

دومین مستندی که برای تماشا بررسی می‌کنیم، «افغان فمنیسم» است. این اثر، روایتی از سرگذشت زنان افغانستان در سال‌های حضور آمریکا در این کشور است و درواقع درباره جنگی که به اسم زنان افغان شروع شد اما با منافع حکومت آمریکا به سرانجام رسید.

در این اثر، یکی از مهمترین توجیهات آمریکا برای حمله به افغانستان یعنی نجات زنان افغان بررسی شده است. جرج بوش رئیس جمهور اسبق آمریکا در سال ۲۰۲۱ یکی از مهمترین دلایل جنگ بیست ساله افغانستان را نجات زنان این کشور اعلام کرد، بهانه‌ای که نه‌تنها بوش بلکه بسیاری دیگر از سیاستمداران آمریکایی و غربی از آن به‌عنوان توجیهی برای ماندن و افزایش نیروهایشان در افغانستان استفاده کردند. به دنبال این موضوع بسیاری از گروه‌های فمنیستی برای اولین بار در تاریخ با حکومت آمریکا و کشورهای غربی متحدش در موضوعی به اشتراک نظر رسیدند که آن هم وجود یک دشمن مشترک و حمله به افغانستان بود.

در طول سال‌های اشغال افغانستان توسط آمریکا، زنان به‌طور قابل توجهی به پست‌های سیاسی راه پیدا کردند به‌طوری که تعداد زنان سیاستمدار کشور افغانستان به رتبه تک رقمی دنیا رسید اما این رتبه چه نتیجه‌ای برای افغانستان، مردم و به‌ویژه زنان این کشور داشت؟ این اعداد و ارقام به جز نشان دادن یک نمایش سیاسی برای توجیه حضور نیروهای ارتش آمریکا در افغانستان چه فایده دیگری به همراه داشت؟

بعد از تماشای مستند، می‌فهمیم داستان فمنیست‌ها برای آزادی زنان افغان تنها یک پوشش برای ورود آمریکا به افغانستان با هدف دستیابی به منافع استراتژیک خودشان بود. در واقع جنگ آمریکا علیه افغانستان به بهانه ۱۱ سپتامبر با اسم زنان افغان شروع شد اما با منافع حکومت ایالات متحده به سرانجام رسید!

«خاله بتول»؛ سرمشق تولید یک سریال

این روزها سریال «طوبی» از شبکه یک سیما در حال پخش است که با استقبال هم همراه شده است. باید بدانیم قبل از تولید این سریال، مستند «خاله بتول» ساخته شده که راوی زندگی بانویی ایرانی است، او در عراق زندگی می‌کند و با مردی عرب ازدواج کرده و مستند ماجراهایی را که برای آنها رخ داده است به تصویر می‌کشد. پسران خاله بتول هم داستان خودشان را دارند، زمانی که تصمیم گرفتند برای فرار از جنگ با ایران، خود را از چشم نیروهای بعثی مخفی کنند درگیر اتفاقات مختلفی شدند.

مستند «خاله بتول» پای صحبت‌های این زن نشسته و داستان هشت سال دفاع مقدس را این بار از زاویه‌ای دیگر به تصویر می‌کشد. در بخشی دیگر از مستند، پیاده‌روی اربعین حسینی روایت می‌شود و تصاویری از این گردهمایی عظیم مذهبی در سال‌های گذشته به نمایش در می‌آید.

مستند «خاله بتول» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی حسین نصیری ساخته شده است.

علاقه‌مندان برای تماشای این مستندها که در هفته‌های گذشته جزو پربیننده‌ترین آثار سکوی عماریار هستند، می‌توانند به نشانی Ammaryar.ir مراجعه کنند.