رایزن بازرگانی حلقه مفقوده توسعه تجارت؛ چند رایزن داریم؟

خبرگزاری مهر: یکی از اهرم‌هایی که می‌تواند از طریق بازاریابی و بازارسازی، پیوندهای تجاری را پایدار کرده و به جذب سرمایه و رفت و آمد هیأت‌های تجاری کمک کند، رایزنان بازرگانی هستند. رایزن بازرگانی به فردی گفته می‌شود که به عنوان وابسته تجاری در کشور هدف شناخته می‌شود و به شناسایی اطلاعات بازارها و چگونگی ورود به آنها می‌پردازد. در واقع رایزن بازرگانی به‌عنوان نماینده دولت و دیده بان تجاری کشور در بازار محل مأموریت، به‌منظور معرفی شفاف و عادلانه فرصت‌ها و اطلاع‌رسانی و ظرفیت‌های تجاری، فراهم کردن بستر صادرات محصولات ایرانی، تسهیل جذب سرمایه‌گذاری، کمک به برگزاری اجلاس‌های مشترک و همکاری در انعقاد قراردادهای تجاری و تفاهم‌نامه‌های مشترک و اقداماتی از این دست فعالیت می‌کند.

اگرچه ایران طی سال‌های گذشته تا به امروز مجموعاً ۷۵ رایزن بازرگانی در کشورهای مختلف داشته است اما با توجه به بروز رخدادهای مختلف همچون تشدید تحریم‌ها، شیوع کرونا و البته عدم توجه کافی به اهمیت نقش رایزنان بازرگانی در توسعه روابط تجاری و عدم اختصاص بودجه کافی، تعداد رایزنان به پایین‌ترین حد خود رسید، به گونه‌ای که در پایان دولت دوازدهم تنها ۲ رایزن بازرگانی در عراق و افغانستان داشتیم.

چند رایزن داریم؟

بر همین اساس باید اشاره کرد که در ابتدای سال ۹۲ تعداد رایزنان بازرگانی ایران ۲۱ نفر بود اما از سال ۹۷ و درست بعد از تحریم‌های یک طرفه و البته ظالمانه آمریکا به بهانه کمبود بودجه این تعداد به دو نفر رسید که این عمل به اعتقاد بسیاری از کارشناسان نوعی خود تحریمی به شمار می‌آمد. با این حال با روی کار آمدن دولت سیزدهم اقداماتی برای اعزام رایزن بازرگانی انجام شد و متولیان تجاری دولت اعلام کردند که قصد دارند تعداد رایزنان را به ۱۲۰ رایزن تا پایان سال ۱۴۰۴ افزایش دهند.

البته اگرچه این هدف محقق نشد اما وضعیت اعزام رایزنان بهتر از پایان دولت دوازدهم شده است.

در این رابطه سید محمدصادق قنادزاده، معاون ارتقای کسب و کارهای بین‌المللی سازمان توسعه تجارت ایران به مهر گفت: در حال حاضر ۲۲ رایزن بازرگانی مستقر داریم و ۱۱ رایزن هم در شرف اعزام هستند که در مجموع تعداد رایزنان ایرانی به ۳۳ رایزن می‌رسد.

به گفته وی، طبق برنامه ریزی ها تعداد رایزنان بازرگانی به ۶۰ رایزن خواهد رسید.

بر این اساس، مقایسه وضعیت ایران با برخی کشورهای منتخب نشان می‌دهد که تعداد رایزن‌های ایرانی قابل قیاس با سایر کشورها نیست؛ به عنوان نمونه در آمار مربوط به سال ۲۰۲۲ تعداد رایزنان کشور سوئد ۲۳۵ نفر، چین ۲۲۱ نفر، آلمان ۲۱۳ نفر، هند ۱۹۸ نفر، فرانسه ۱۵۶ نفر و آمریکا ۱۵۰ نفر بود و این در حالیست که تعداد رایزنان ایرانی به تازگی به ۳۳ نفر رسیده است.

به گزارش مهر، اهمیت تجارت خارجی در رشد و پیشرفت کشورها مسأله‌ای انکارنشدنی است، به گونه‌ای که سهم آن در تولید ناخالص دنیا از رقم ۵ درصد در سال ۱۹۵۰ به بیش از ۲۰ درصد در سال‌های اخیر رسیده است.

بنابراین با توجه به نقش بسیار مهمی که رایزنان بازرگانی در توسعه روابط تجاری و بازارسازی در کشورهای هدف دارند، بهتر است دولت چهاردهم افزایش تعداد رایزنان بازرگانی را به صورت جدی در دستور کار خود قرار دهد.