نقش خانه‌های هلال در زمان حوادث / راه‌اندازی ۸ هزار خانه هلال

مهر نوشت: عباس احدپور، مدیرکل توسعه دفترخانه‌های هلال جمعیت هلال‌احمر با اشاره به تعریف و هدف ایجاد «خانه‌های هلال»، گفت: خانه‌های هلال، مراکز داوطلب‌محور هستند که وابسته به جمعیت هلال‌احمر بوده و با ساختار، امکانات و فعالیت‌های داوطلبانه در سطح محلات، شهرستان‌ها و نقاط روستایی با اولویت مناطق حادثه‌خیز تأسیس می‌شوند.

وی درباره علت احداث خانه‌های هلال افزود: بر اساس بند ۱۱ مصوبه اولین نشست شورای عالی مدیریت بحران در سال ۹۴ و طبق ماده ۷۷ قانون پنج ساله با موضوع افزایش تاب‌آوری محلی جمعیت، نسبت به پیشگیری و راه‌اندازی قانونی خانه‌های هلال در سطح کشور اقدام شد. هدف اصلی این مراکز، آموزش همگانی است که بر عهده جمعیت هلال‌احمر است. بنابراین ما تصمیم گرفتیم از جز به کل یعنی از روستاها شروع کنیم و سپس به شهرها برسیم.

احدپور با اشاره به مفهوم «مهاجرت معکوس» گفت: درحال حاضر شاهد هستیم که عده‌ای از شهرنشینان در دوران بازنشستگی به روستاها باز می‌گردند. این مسئله باعث می‌شود این افرادی که دارای تحصیلات، آگاهی و تجربه خاص شهرنشینی هستند به روستا بازگردند. بنابراین باید در روستاها نیز تجهیزات خوبی برای این افراد فراهم شود تا در بحران‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

مدیرکل توسعه دفتر خانه‌های هلال بیان کرد: در زمان وقوع هر بحرانی، ۱۰ تا ۱۵ دقیقه اول، زمان طلایی در بحران‌ها است که اگر افراد آموزش ببینند، می‌توانند تا قبل از رسیدن نیروهای امدادی، اقدامات اولیه را انجام دهند.

وی ادامه داد: آموزش‌های ما در این خانه‌ها، بومی‌سازی می‌شود و حتی ساکنان روستاها نیز می‌توانند با تجهیزات اولیه و ساده مانند: دیلم، بیل، کلنگ و …، در زمینه حفظ جان افراد و جابجایی اجسام در بحران‌ها تأثیرگذار باشند و آموزش‌های لازم را ببینند.

احد پور تصریح کرد: در خانه‌های هلال افراد به صورت رایگان آموزش می‌بینند تا در بحران‌ها به خود و دیگران کمک کنند. مدیریت این مراکز با هلال‌احمر است اما برای تأمین تجهیزات و امکانات همه می‌توانند در این زمینه به مراکز کمک کنند.

مدیرکل توسعه دفتر خانه‌های هلال با اشاره به اهداف تأسیس خانه‌های هلال نیز اظهارکرد: اولین و مهم‌ترین هدف، افزایش تاب‌آوری محلی برای مردم، توسط مردم است. همچنین ایجاد زمینه مشارکت واقعی آحاد مردم در فعالیت‌های اجتماع‌محور و امدادی نیز از جمله اهداف ماست که در این مراکز محقق می‌شود.

وی در خصوص سومین هدف توسعه خانه هلال خاطرنشان کرد: محله محور سازی فعالیت‌ها، از جمله دیگر اهداف ماست. به عنوان مثال بر اساس هر نوع محله‌ای و بر اساس میزان تعداد خانوار ساکن و نوع مخاطرات منطقه، اقدامات دسته‌بندی می‌شوند.

احدپور با بیان اینکه شهرها و روستاها بر اساس میزان حادثه‌خیزی دسته‌بندی و اولویت‌بندی می‌شوند؛ افزود: چهارمین هدف ما، تقویت سرمایه اجتماعی است. ما هلال‌احمری‌ها ثروتمندترین افراد جامعه هستیم زیرا ثروت ما همان مردم هستند. به عنوان مثال در سیل اخیر مشهد و سیستان و بلوچستان علاوه بر نیروهای امدادی و پرسنل که باید در همه جا حضور پیدا کنند؛ افراد مردمی و محلی و اعضای خانه‌های هلال پای کار بودند و اتفاقاً نقش پررنگی هم داشتند.

مدیرکل توسعه دفتر خانه‌های هلال درباره ریاست خانه‌های هلال نیز گفت: معتمدترین، مردم‌دار ترین، مؤمن‌ترین و در واقع بهترین فرد محله به عنوان رئیس این خانه‌ها برگزیده می‌شوند و خانه‌های هلال توسط خود مردم محلی مدیریت می‌شود. افراد در این مراکز آموزش اولیه می‌بینند و در صورت نیاز و تمایل و توان، آموزش‌های تخصصی نیز به افراد ارائه می‌شود.

وی گفت: دیده‌بانی نیز یکی دیگر از کارکردهای خانه‌های هلال است و در صورت بروز هرگونه مشکلی این افراد محلی زودتر به نیروهای امدادی اطلاع می‌دهند همچنین تا رسیدن نیروها اقدامات اولیه را نیز بر اساس آموزش‌هایی که فرا گرفته‌اند، انجام می‌دهند.

احد پور با اشاره به اهمیت ارزیابی در حوادث، افزود: ارزیابی در هر نوع حادثه‌ای بسیار اهمیت دارد؛ اینکه حادثه چیست؟ چه وسعتی دارد؟ اوضاع چقدر وخیم است؟ وضعیت راه‌ها و مراکز درمانی چگونه است؟ چند نفر آسیب دیده‌اند؟ چند خانه یا ساختمان تخریب شده‌اند و … از جمله مواردی است که در ارزیابی مورد بررسی قرار می‌گیرند. حالا در این شرایط گاهی ممکن است که از محل اعزام نیروها تا رسیدن به نقطه حادثه، اتفاقات بسیاری رخ دهد. خب مشخص نیست در مسیر چه مشکلاتی ایجاد شده بنابراین معمولاً نیروها در زمان طلایی به محل نمی‌رسند و ما با تأخیر مواجه هستیم اما خانه‌های هلال در اینجا به کار می‌آیند به عنوان نیروهای ارزیاب سریع‌ترین گزارش‌ها را به مرکز فرماندهی ارسال می‌کنند.

مدیرکل توسعه دفتر خانه‌های هلال گفت: این افراد بلافاصله به نیروهای امدادی حوادث را اطلاع می‌دهند و چون در همان شرایط و محیط قرار دارند می‌توانند اطلاعات صحیح و دقیق را به اطلاع نیروهای امدادرسان برسانند که این امر روند امداد را بسیار تسریع می‌بخشد. همچنین می‌توانند دقیقاً مشخص کنند که مردم آسیب دیده در آن لحظه به چیزی احتیاج دارند.

وی با بیان اینکه در ۹ سال اخیر حدود هشت هزار خانه هلال در کشور راه اندازی شده است؛ افزود: با توجه به اینکه ۳۷ هزار دهیاری در کشور داریم هدف ما هم راه‌اندازی ۳۷ هزار خانه هلال است که به تنهایی توسط هلال‌احمر میسر نیست بلکه مردم در کنار حوزه‌های حاکمیتی شامل استانداران، فرمانداران، بخشداران، دهیاران و شهرداران و حتی سمن‌ها می‌توانند نقش مؤثری در این بین داشته باشند تا بتوانیم طی پنج سال آینده به هدف نهایی خود برسیم.

احد پور درباره تجهیزات پزشکی موجود در این خانه‌ها نیز بیان کرد: بانک اماناتی هم برای تجهیزات پزشکی مثل ویلچر و واکر مورد نیاز سالمندان در خانه‌های هلال وجود دارد که عموماً از طرف خیرین همان شهر و روستا پشتیبانی و تأمین شده است.