بازگشت مرجعیت به وزارت ارشاد در دولت سیزدهم

مهر: سید محمد هاشمی جانشین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شب گذشته با حضور در برنامه جهان آرا شبکه افق گفتگویی را در خصوص مشی فرهنگی آیت الله رئیسی، رئیس جمهور شهید داشت.

هاشمی در ابتدای این برنامه با اشاره به ویژگی‌های اخلاقی رئیس جمهور شهید گفت: ما یک نمونه عالی انسان انقلاب اسلامی را از دست دادیم. شاید یکی از وجوه تمایز و افت خار نهضت امام و تمدن معناگرای انقلاب اسلامی که ما دنبالش هستیم، همین انسان‌های متفاوت هستند که تربیت یافته مکتب امام اند. یکی از آن چهره‌های شاخص حتماً شهید آیت الله رئیسی بود که با قریب ۴۰ سال خدمت صادقانه به مردم یک کارنامه روشنی را از خودش به جا گذاشته است.

رئیس جمهور شهید به مردم به عنوان خلیفه الله نگاه می‌کرد

جانشین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: یکی از ویژگی‌های ایشان اعتقاد و باورش به مردم بود، بی ادا، بی ریا و بی تزویر علاقه به مردم داشتند. و این از اعتقاد و باورش به خدا می‌آمد. وقتی که مسئله‌اش نامه آن روستایی می‌شد و تا حصول نتیجه پیگیری می‌کرد، به انسان به عنوان خلیفه الله نگاه می‌کرد؛ این ویژگی باعث شده بود تا مردم‌داری‌اش بی ادا باشد و مردم هم این را باور کنند و بپذیرند. البته این مردم‌داری با پوپولیست فرق می‌کرد. چون پوپولیست نگاه ابزاری به مردم دارد، اما مردم‌داری ایشان فرق داشت. ایشان خودش را نماینده مردم در دولت می‌دانست.

وی با ذکر خاطره‌ای از جلسه با رئیس جمهور درباره یکی از موضوعات فرهنگی گفت: قرار بود درباره یکی از حوزه‌های فرهنگی یک ورود حاکمیتی شود، بعد از توضیحاتی که به ایشان دادیم، پرسیدند مگر صنف ندارد؟ گفتیم صنف دارد اما حاکمیت هم می‌تواند ورودی داشته باشد. ایشان مخالفت کردند و گفتند حوزه مردم باید دست خودشان بماند. یک نفری در جلسه بود و تاکید کرد که این صنف، صنف خوبی نیست. ایسان دوباره گفتند. بالاخره در هر صنفی متدین و انقلابی هم پیدا می‌شود. شما بروید با همین صنف کار کنید. جلسه که تمام شد یکی از حاضران در جلسه گفت مردمی سازی کارها به جان رئیس جمهور نشسته است.

ایجاد سرمایه اجتماعی

هاشمی با اشاره به اینکه رئیس جمهور شهید هیچ گاه در دعوایی ندمید، گفت: اگر یادتان باشد در مناظره‌های انتخاباتی ۱۴۰۰، یکی از کاندیداها، بی‌اخلاقی‌ای انجام داد و به ایشان گفت شما شش کلاس سواد دارید و بعد از تمام شدن مناظره، بالای سر این فرد رفتند و گفتند که طلب مغفرت برای شما می‌کنم، کسی که سواد فقهی و حقوقی داشت اما باز هم برای کسی که این کار را انجام داد طلب مغفرت کرد.

معاون استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به تشییع شهدای خدمت و جوی که در جامعه ایجاد کرد، گفت: رئیس جمهور شهید، سرمایه اجتماعی برای کل نظام جمهوری اسلامی داشت. بعد از شهادت ایشان یک تعظیم و تکریم چند میلیونی برای ایشان و همراهان شأن اتفاق افتاد و همه اینها باز هم از همان سرمایه اجتماعی می‌آید که ایشان در جامعه ایجاد کردند و مردم هم نشان دادند که موافق حکمرانی دینی هستند.

شهید آیت الله رئیسی مدیر تحول گرا بود

هاشمی در ادامه با بیان اینکه صحبت نکردن از نحوه مدیریت رئیس جمهور شهید، ظلم به ایشان است، گفت: ایشان یک مدیر شاخص تحول‌گرا بود، در هر سمتی هم که بودند این ویژگی‌ها را داشتند. بهترین شاهد این مدعا، اعتماد رهبر معظم انقلاب به ایشان بود که چندین حکم به ایشان دادند که همه این حکم‌ها نشان دهنده توانایی این شهید بزرگوار بود. ایشان در مدیریت اهل مدارا بود.

جانشین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به مشی رئیس جمهور شهید در حوزه فرهنگ گفت: حوزه فرهنگ در این دولت، دوران طلایی را طی کرد و همیشه مورد پشتیبانی و توجه آیت الله رئیسی بودیم. این توجه هم از دو نکته برمی‌آمد، یکی خواستگاه ایشان که متعلق به فرهنگ بود و دیگری اعتماد زائد الوصفی که بین رئیس جمهور شهید و وزیر فرهنگ برقرار بود.

بازگشت مرجعیت به وزارت ارشاد در دولت سیزدهم

هاشمی در ادامه با بیان اینکه مهم‌ترین کار این دولت در حوزه فرهنگ، بازگشت مرجعیت به حوزه‌های فرهنگی به ویژه وزارت فرهنگ بود، گفت: مدت‌ها بود که این موضوع مرجعیت به محاق رفته بود، وزارت فرهنگ در موضوعات مختلف تصمیم گیر نبود و فرهنگ حالت رها داشت. ایشان شورای هنر را بعد از ۱۳ سال احیا کردند. سند ملی موسیقی از دل همین جلسات بیرون آمد. شورای فرهنگ عمومی، که بیشتر شورایی زینتی و فرمایشی بود، تکانده و احیا شد، در عرصه میدان عمل قرار گرفت و برای اولین بار جلسه شورای فرهنگ عمومی با حضور رئیس جمهور برگزار شد.

جانشین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در قانون بودجه و در برنامه هفتم احکامی مصوب شد که احکام زیرساختی بودند. مثلاً حکم مربوط به تحول انقلابی ساختارهای فرهنگی را در برنامه هفتم داریم چیزی که زمین مانده بود. ایشان هم اهتمام داشتند و هم پیگیری می‌کردند. هیچ تصمیمی در حوزه فرهنگ دولت سیزدهم، بدون راهبری وزارت فرهنگ اتفاق نمی‌افتاد. مانند دولت‌های دیگر نبود که شورای فرهنگی‌ای وجود داشته باشد که کار را از دست وزارت فرهنگ بگیرد.

عدالت فرهنگی از سینما تا کتاب

وی با اشاره به عدالت محوری که رئیس جمهور شهید در همه سطوح پیگیر آن بود، گفت: در حوزه فرهنگ هم عدالت مصداق داشت و عدالت فرهنگی پروژه اصلی وزارت ارشاد شد. به لحاظ زیرساختی این موضوع پیگیری شد و در نهایت در حوزه سینما بحث ایجاد سالن‌های سینما دنبال شد و از ۵۰۰ سالن به ۹۰۰ سالن رسیدیم. البته لزوماً ساخت سالن‌های چند منظوره در نظر نبود. مثلاً خودمان در وزارت ارشاد یک سالن همایش داشتیم، این سالن استانداردسازی شد و برای سینما مورد استفاده قرار گرفت. کتابخانه‌های سیار هم در راستای هم ین عدالت فرهنگی شکل گرفت. طرح آموزش هنر برای همه را داشتیم که بالای ۱۰۰ هزار نفر در مناطق محروم از این طرح استفاده کردند. همه اینها از نگاه عدالت محوری ایشان در حوزه فرهنگ نشأت می‌گرفت.

سه گام مهم وزارت ارشاد در بودجه

هاشمی در ادامه با اشاره به موضوع بودجه فرهنگی و اقداماتی که در این حوزه در دولت سیزدهم انجام گرفت، گفت: به لطف هدایت و حمایت رئیس جمهور شهید نقاط طلایی در موضوع بودجه رخ داد. یک کار افزایش بودجه دولتی بود که مانند سنوات گذشته و دولت‌های قبلی انجام گرفت. اما کار بزرگ‌تر این بود که ما دنبال این بودیم که محلی برای ازدیاد بودجه فرهنگی، غیر از روالی که وجود داشت، درست کنیم. مثلاً بودجه فرهنگی یک همت است، در نهایت زیاد شدن این بودجه به دو همت می‌رسیم. برای اینکه بتوانیم محل دیگری برای بودجه فرهنگ داشته باشیم، سه سال وقت گذاشتیم و سه گام را جلو آمدیم. اولین گام در بودجه ۱۴۰۱ بود که در این بودجه مصوب کردیم همه دستگاه‌های اجرایی مجازند دو درصد از هزینه‌های خودشان را در حوزه فرهنگ هزینه کنند. این دو درصد را سال اول در بودجه گذاشتیم و اتفاق چشم‌گیری رخ نداد.

وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۲ گام دوم را برداشتیم، با همکاری مجلس و سازمان برنامه و با پشتیبانی رئیس جمهور این ۲ درصد به ۱ درصد تبدیل اما تکلیف الزام‌اور شد، بند ج تبصره ۹. البته این موضوع اگرچه تکلیف بود اما ممکن بود که برخی پرداخت نکنند. مبلغی هم جمع شد اما برآورد ۱۱ همتی داشتیم که عملاً ۲ یا ۳ درصد این مبلغ جمع شد. برای ۱۴۰۳ باز یک گام دیگر جلو آمدیم و این ۱ درصد تکلیف ماند و البته با کسر از مبدا همراه شد تا خود خزانه برداشت کند. طبق برآورد سازمان برنامه این عدد به ۳۶ همت رسید. همین موضوع نقطه تحولی برای فرهنگ است که با پشتیبانی رئیس جمهور شهید انجام گرفت.

جانشین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه این برنامه با اشاره به تکریم هنرمندان توسط رئیس‌جمهور شهید گفت: آخرین دیدار با هنرمندان مراسم افطاری ایشان در اسفند ۱۴۰۲ با هنرمندان بود که جلسه گرم و خوبی بود. در آن جلسه با توجه به گوش شنوایی که ایشان همیشه داشتند هنرمندان صحبت کردند و ۴ نفر نتوانستند حرف‌هایشان را بزنند، ایشان گفتند که من می‌مانم بعد از افطار تا حرف‌ها را بشنوم. یا روزی که برای بازدید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آمدند، جلسه شورای انتخاب جشنواره در سازمان سینمایی برپا بود و سری زدند و در جلسه نشستند، آقای داریوش ارجمند مطالبه‌ای از ایشان برای هنرمندان پیشکسوتت داشتند و انجام شد. ایشان چون کرامت انسانی برای‌شان مهم بود تکریم هنرمندان هم رد همین راستا برایشان مهم شده بود.

مردمی سازی هنر با قرارگاه شهید آوینی

هاشمی در خصوص مردمی سازی هنر و اقداماتی که در این حوزه در دولت سیزدهم انجام گرفت، گفت: ما دولت را روزی تحویل گرفتیم که کرونا روزانه ۷۰۰ کشته می‌گرفت و برنامه‌های فرهنگی و هنری تعطیل شده بود، در آن برهه به لطف مدیریت خوب بهداشتی دولت به سمت معمولی شدن فضا رفتیم و در حوزه‌های مختلف فرهنگی رونق کم کم پاگرفت. به اتفاقات تلخ ۱۴۰۱ رسیدیم و یک عده دشمن خارج نشین که با ایران و فرهنگ و هنر ایران مشکل داشتند، می‌خواستند فضا را به سمت خود تحریمی فرهنگ ببرند باز هم در اینجا تلاش‌های متعدد شد و فروش‌های متعدد حوزه‌های سینما و موسیقی، بازدیدها از نمایشگاه‌های کتاب و قرآن از جمله محورهایی بود که آیت الله رئیسی پیوسته پیگیری می‌کردند.

جانشین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: برای اینکه نگاه تک بعدی در حوزه فرهنگ نداشته باشیم و برای اینکه پولی که وارد این وزارتخانه می‌شود؛ حلقه‌های میانی و دستگاه‌های مختلف فرهنگی هم سهیم باشند، قرارگاه شهید آوینی را راه‌اندازی کردیم؛ تا بنیه فرهنگی استان‌ها را تقویت کنیم. همه حلقه‌های میانی حوزه فرهنگ از این بودجه برخوردار می‌شدند. وزارت فرهنگ به جای اینکه این بودجه را به ستاد بیاورد به استان‌ها برد و در بین مردم و مؤسسات فرهنگی برای کار فرهنگی مؤثر توزیع کرد، البته این بودجه قرار بود در جایی به غیر از وزارت ارشاد داده و تبدیل به یک هزینه غیرتحولی شود؛ اما آیت‌الله رئیسی متوجه این موضوع شدند و خودشان پیگیری کردند تا این بودجه از طریق وزارت ارشاد با یک نگاه مردمی و عدالت‌محور انجام بگیرد.