استانداردهای دوگانه آمریکا؛ از حمایت اوکراین تا سکوت در غزه

خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: اگرچه همه ملت‌ها و اغلب کشورهای عضو سازمان ملل بارها، تهاجم به کشور دیگر را طبق قوانین بین‌المللی محکوم کرده‌اند، اما تفاوت فاحش رویکرد و اقدامات آمریکا و متحدانش در قبال بحران اوکراین و غزه، پرده از استانداردهای دوگانه آن‌ها را در قبال ملت‌ها برداشته است.

پیش از ورود به بحث، بخش‌هایی از سخنان رهبر معظم انقلاب را در این زمینه باهم مرور می‌کنیم:

ایشان در سخنرانی خود در نخستین روز ۱۴۰۳ پرده از ریاکاری آمریکا و رهبران غربی برداشته و فرمودند: اوّلاً قضایای غزّه نشان داد که چه ظلمی و چه ظلمتی بر دنیا حاکم است. این دنیای غرب، این دنیای به‌اصطلاح متمدّن که ادّعای حقوق بشر و امثال اینها میکنند، نشان دادند که چه ظلمتی بر زندگی اینها، بر افکار اینها، بر عمل اینها حاکم است. بیش از سی‌هزار نفر قتل‌عام میشوند، از کودک نوزاد تا نوجوان‌ها، تا جوانها، تا پیرها، زن، مرد، تا بیمارها؛ در ظرف مدّت کوتاهی سی و چند هزار نفر از اینها نابود میشوند، خانه‌هایشان خراب میشود، زیرساخت‌های کشورشان از بین میرود، دنیای متمدّن نگاه میکند؛ نه فقط جلوگیری نمیکند، کمک هم میکند! در همان روزهای اوّل تهاجم وحشیانه‌ی رژیم صهیونیستی به مردم غزّه، آمریکایی‌ها مرتّب رفت‌وآمد کردند، اروپایی‌ها یکی پس از دیگری دائماً رفت‌وآمد کردند، همراهی خودشان و پشتیبانی خودشان را از جنایت‌کاران صهیونیست نشان دادند، صریحاً اعلام کردند؛ فقط هم اعلام نبود، سلاح فرستادند، امکانات فرستادند، انواع و اقسام کمکها را کردند. ظلمت دنیای امروز این است؛ ما امروز با این دنیا مواجهیم. این یک نگاه؛ این نگاه از یک زاویه که نشان‌دهنده‌ی وضعیّت دنیای امروز بود.

فهرست بلند واکنش‌های دوگانه آمریکا واروپا به جنگ در اوکراین و غزه

حال باید به این سوال پاسخ داد که رفتارهای دوگانه آمریکا و غرب در قبال دو بحران یاد شده چگونه رقم خورده است که در ادامه بخش‌هایی از این گونه اقدامات متفاوت که رسانه‌ای شده‌اند در فهرستی ارائه می‌شود. واشنگتن و بروکسل با اعمال تحریم‌های شدید علیه مسکو (تحریم نفت، محدودیت‌های تجاری و بانکی، مسدود شدن دارایی‌ها، ممنوعیت پخش برخی برنامه‌های ماهواره‌ای روسیه در اروپا و غیره) به عملیات نظامی روسیه در اوکراین پاسخ دادند.

فراخوان‌های آن‌ها برای تحریم ورزشکاران، موسیقی‌دانان، فیلم‌سازان و نویسندگان را هدف گرفت. نمایشگاه‌ها و کنسرت‌های روس‌ها لغو شد.

اما چنین پاسخی به اسرائیل داده نشده است. «جنبش جهانی بایکوت» یا سلب سرمایه و تحریم اسرائیل (BDS) که به عنوان مهمترین حرکت حمایت از فلسطین مظلوم در سال ۲۰۰۵ تأسیس شد، از اقدامات تلافی جویانه علیه تل آویو حمایت کرده است.

اما در غرب به این جنبش به طور منظم برچسب ضد یهودی زده شده، در آلمان به حاشیه رانده شد. این جنبش در حدود ۳۰ ایالت ایالات متحده فعالیتش ممنوع است. در فرانسه نیز، برای فعالیت با چالش قانونی مواجه شده است، و در کانادا، تبلیغ آن خلاف قانون وممنوع اعلام شده است.

فهرست رفتارهای دوگانه ادامه دارد… غرب به اوکراین تحت حمله تسلیحات می‌دهد اما به اسرائیل اشغالگر سلاح می‌فروشد و هر کسی را که از فلسطینی‌ها حمایت نظامی کند، تهدید به تلافی می‌کند.

«جو بایدن» رئیس جمهور ایالات متحده، بمباران بیمارستان ماریوپل را «خشم دنیا» خواند، اما زمانی که بمباران‌ها و محاصره‌های اسرائیل بسیاری از بیمارستان های غزه را را از پای درآورد، سکوت کرد. وی، کشتار «بوچا» را به عنوان «نسل‌کشی» محکوم کرد، اما از درخواست آتش‌بس در غزه که افزون بر ۲۰ هزار نفر در کمتر از سه ماه در آن کشته شده بودند، خودداری کرد.

حتی Benoît Brévilleتحلیلگر نشریه فرانسوی لوموند دیپلماتیک mondediplo مقایسه و تناسبی را در این زمینه به کار بسته است: برخی مفسران غربی ۱۲۰۰ قربانی حماس را با جمعیت اسرائیل مقایسه می‌کنند و می‌گویند که برای ایالات متحده، کشوری با ۳۳۱ میلیون جمعیت، این عدد معادل کشته شدن ۴۵ هزار غیرنظامی است؛ رقمی «۲۰ برابر ۱۱ سپتامبر» و این رقم یا برای فرانسه ۹ هزار نفریعنی ۱۰۰ برابر قربانیان حادثه تروریستی باتاکلانز خواهد بود. اما اگر قرار باشد این گونه مقایسه شود باید گفت، مقایسه ونسبت ۲۰ هزار فلسطینی کشته شده در سه ماه اول حمله اسرائیل به غزه با جمعیت ۲.۳ میلیونی آن چگونه خواهد بود؟ برای فرانسه، این معادل ۵۸۰ هزار مرگ است و برای ایالات متحده، حدود ۲.۸ میلیون نفر یعنی رقمی بیشتر از مجموع جنگ‌های آمریکا، از جمله جنگ داخلی.

علاوه براین تاکنون بیش از ۷۰ درصد از جمعیت غزه مجبور به تبعید شده‌اند. پس چرا آن را هم مقایسه نکنیم؟ این رقم معادل حدود ۵۰ میلیون فرانسوی و نزدیک به ۲۰۰ میلیون نفر آمریکایی است. اکنون این سوال مطرح است، چرا آمریکا و غرب که از عمق فاجعه حمله اسرائیل به غزه آگاه هستند، سکوت و بی‌عملی را اختیار کرده‌اند؟

تاثیر رویکرد متضاد آمریکا و غرب به بحران‌های اوکراین و غزه در آینده

غرب تاکنون شاهد شکست در مجازات اسرائیل به دلیل رعایت نکردن قوانین جنگ بود، اما درعین حال به همان دلایل در اوکراین به روسیه ضربات متعددی وارد کرده است. ناظران بین‌المللی بارها هشدار داده‌اند که این رفتار نابرابر می‌تواند مسئولیت‌پذیری و جلوگیری از جنایات جنگی را دشوارتر کند.

در واقع دو سال پس از آغاز تهاجم گسترده روسیه به اوکراین و شش ماه پس از حملات اسرائیل به غزه منتقدان می‌گویند که پاسخ به این بحران‌های موازی نشان‌دهنده استاندارد دوگانه در فضای بین‌المللی است.

پس از تهاجم روسیه به همسایه خود در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، ایالات متحده و کشورهای اروپایی در واکنش متحد شدند و اقدامات مسکو را به عنوان نقض قوانین بین‌المللی محکوم کردند، تحریم‌ها را اعمال کردند، سلاح و کمک مالی به کی‌یف فرستادند و به پناهندگان پناه دادند.

درمقابل در غزه، با افزایش شمار اجساد در غزه در نتیجه بمباران‌های مکرر اسرائیل، این انتظار وجود داشت که جامعه بین‌الملل با رفتاری مشابه اوکراین در غزه واکنش نشان دهد، درست، آن گونه که در مورد وضعیت اوکراین واکنش نشان داد و ابراز همبستگی با مجروحان کرد.

علاوه براین این انتظار وجود داشت که درخواست‌های مشابهی در شورای امنیت سازمان ملل برای آتش‌بس فوری، اعمال تحریم‌ها و انزوای دیپلماتیک اسرائیل، همراه با بسته کمک‌های سخاوتمندانه برای فلسطینی‌ها وجود داشته باشد.

اما بررسی این رفتارها به ویژه، اختصاص کمک های خارجی اخیر تصویب شده توسط سنای آمریکا، خلاف انتظارات و تنظیم کننده استانداردهای دوگانه آمریکا در قبال دو بحران و دو جنگ بود؛ طبق گزارش‌های رسانه‌ای قرار است حدود ۶۰ میلیارد دلار به اوکراین، ۱۴ میلیارد دلار به اسرائیل و فقط ۱۰ میلیارد دلار به تلاش‌های بشردوستانه جهانی، از جمله بخشی از آن به اقدامات در غزه، اختصاص یابد.

«سارا یاگر»Sarah Yager مدیر دیده بان حقوق بشردر واشنگتن، ضمن هشدار در مورد اعمال این گونه واکنش‌های کاملاً متفاوت آمریکا گفته است : تأثیرات این استاندارد دوگانه غربی ممکن است بسیار فراتر از مدت زمان این دو بحران احساس شود و هر آنچه که ایمان به حقوق بشردوستانه بین المللی باقی مانده است، از بین ببرد.

یاگر در مقاله‌ای در «فارین افرز» نوشت: اسرائیل بدون برانگیختن اعتراض زیادی از سوی کاخ سفید به بیمارستان‌ها و مدارس در غزه حمله کرده است. برخی ممکن است استدلال کنند که ایالات متحده می تواند برای حمایت از متحد دیرینه خود، اسرائیل، کمی ریاکاری را تحمل کند. اما ایفای نقش در فرسایش قوانین بین‌المللی عواقب زیانباری برای آمریکا بسیار فراتر از غزه خواهد داشت.

به گفته وی این استانداردهای دوگانه دستکم «اعلامیه‌های آینده وزارت امور خارجه آمریکا را در مورد بحران‌ها فاقد اثر و توخالی می‌کند و حل بحران‌های بین‌المللی را دشوارتر.»

«اگنس کالامار» Agnes Callamard دبیرکل عفو بین‌الملل، غرب به رهبری آمریکا را به دلیل تضاد آشکار رویکرد وعملکرد در «حمایت» از اوکراین و «سکوت نسبی» آن در قبال حمله ارتش اسرائیل به غزه محکوم کرده است.

او بتازگی در اعتراض به این استانداردهای متفاوت گفته است: این استانداردها در این خواسته مشهود است که همه ما آنطور که باید به دفاع از اوکراین بشتابیم، زیرا اوکراین مورد حمله روسیه قرار گرفته است اما در عین حال (غرب) به ما می‌گوید که به بمباران و رنج مردم غزه توجه نکنید. استاندارد دوگانه این دولت‌ها تهدید بزرگ‌تری برای حقوق بشر در شرایط کنونی است.

«یوگنی دوس،»Eugenie Duss محقق آکادمی ژنو در این زمینه می‌گوید: یکی از جنبه‌های رفتارهای دوگانه غرب این است که ۱۲ میلیون پناهنده اوکراینی که از حمله روسیه گریخته اند، مورد استقبال کشورهای میزبان قرار گرفته و حقوق آنها به درستی رعایت شده است. خیل این افراد درآمریکا، انگلیس و سایر کشورهای اروپایی اسکان داده شده‌اند.

بسیاری از منتقدان متذکر شده‌اند: در استاندارد دوگانه غربی، برای جان و زندگی اوکراینی‌ها نسبت به همتایان آن‌ها در فلسطین ارزش بیشتری داده شده است. در واقع از آغاز جنگ در اوکراین، آمریکا و اروپا آن چنان درهای خود را به روی میلیون‌ها تبعیدی اوکراینی باز کردند و سطحی از مهمان نوازی را نشان دادند که پناهندگان عراقی، سوریه و افغانستان را شوکه کرده است.

این درحالی است که چنین استقبالی برای پناهندگان غزه، وجود ندارد. پس از ۴۴ روز بمباران‌های مستمر اسرائیل، امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، با اکراه موافقت کرد که فقط ۵۰ کودک فلسطینی زخمی را «در صورت مفید و ضروری بودن این اقدام» از منطقه به مقصد فرانسه آورده شوند.

چرا جهان استانداردهای دوگانه آمریکا را برنمی‌تابد؟

بسیاری از کشورهای جهان مدت‌هاست که شاهد استانداردهای دوگانه آمریکا و غرب را در محکوم کردن اشغال غیرقانونی اوکراین و در عین‌حال، کامل پشت سر اسرائیل ایستادن، هستند. اسرائیلی که از سال ۱۹۶۷ کرانه باختری و نوار غزه را اشغال کرده و شهرک‌سازی‌ها را در منطقه حفظ و افزایش داده است، اقداماتی که توسط ملت‌ها و بیشتر جامعه بین‌المللی غیرقانونی تلقی می‌شوند. اسرائیل همچنین غزه را از سال ۲۰۰۷ تحت محاصره زمینی، هوایی و دریایی قرار داده است.

در حالی که دولت‌های غربی در فوریه ۲۰۲۲ روسیه را به دلیل نقض قوانین بین‌الملل محکوم کردند، ناظران در کشورهای دیگر از جمله در حال توسعه این رویکرد را محکوم می دانند که غرب تمایلی به محکوم کردن قهرآمیز اسرائیل هم به دلیل اشغال پایدار و هم به خاطر عدم جلوگیری از مرگ هزاران غیرنظامی در حمله مداوم نظامیان صهیونیست به غزه، ندارد.

پایتخت‌های غربی، به رهبری ایالات متحده، حمله حماس را به شدت محکوم کرده و بر حق اسرائیل برای دفاع از خود تأکید کرده‌اند. اما تاکنون، آنها تصمیم گرفته‌اند که فشار زیادی بر اسرائیل برای اتخاذ آتش‌بس وارد نکنند، حتی با وجود افزایش تلفات غیرنظامیان در اثر بمباران‌های اسرائیل و بدتر شدن شرایط بشردوستانه در غزه.

طبق گزارش وزارت بهداشت غزه از هفتم اکتبر (۱۵ مهرماه) تاکنون، افزون بر ۳۳ هزار و ۷۹۷ نفر بوده است. این درحالی است که سازمان ملل متحد کشتار در غزه را «نقض آشکار قوانین بین‌المللی بشردوستانه» نامیده است.

جمع بندی

در میان موارد متعدد از جمله ریاکاری و زیست سیاسی دو و حتی چندگانه ایالات متحده و متحدانش در قبال اوکراین وغزه، اما آن‌ها تلاش کرده‌اند تا جهان را متقاعد کنند که در هر دو درگیری با یک رویکرد برخورد می‌کنند.

این درحالی است که همانطور که بسیاری از ملت‌ها و رسانه‌های مختلف در جهان مطرح کرده‌اند، سیاست‌ها و اقدامات متضاد آمریکا وکشورهای اروپایی در قبال غزه و اوکراین نشان داده است که در جهان «یک قانون برای متحدان اتحادیه اروپا و یک قانون دیگر برای بقیه وجود دارد.»

«ناتالی توچی» Nathalie Tocci در مقاله‌ای با اشاره به موضوع فوق، در گاردین نوشت: جهان در حال تقسیم شدن به «غرب در مقابل بقیه» است که این واقعیت، دنیا را با مخاطرات بیشتری مواجه می‌کند. وی در گزارشی از نتایج کنفرانس امنیتی اخیر مونیخ تاکید کرد: بحث کاملاً مأیوس کننده‌ای در مورد خاورمیانه در این اجلاس وجود داشت، در حالی که اسرائیل هیچ نشانه‌ای از خویشتنداری نشان نمی‌داد، قطر، مصر و عربستان چیزی برای ارائه نداشتند و دولت بایدن، در حالی که مخالفت خود را با یورش اسرائیل به رفح با کلمات ابراز می‌کرد، اما نخواست از اهرم‌هایی که برای متوقف کردن اسرائیل دارد، استفاده کند.

همین دلیل آمریکا و رهبران غربی همواره به ریاکاری در واکنش به فلسطین و اوکراین متهم شده‌اند. در این زمینه، نه تنها در رسانه‌های رسمی بلکه خیل عظیم کاربران رسانه‌های اجتماعی در سراسر جهان از جمله روزنامه‌نگاران و ناظران بین‌المللی، آنچه را «استاندارد دوگانه آمریکا وغرب در قبال اوکراین و غزه» می‌خوانند، مورد انتقاد شدید قرار داده‌اند.

«آرون باستانی Aaron Bastani روزنامه‌نگار چپ‌گرای بریتانیایی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: استاندارد دوگانه واضحی در تأیید تروریسم علیه اهداف غیرنظامی در اوکراین و محکوم کردن آن توسط فلسطینی‌ها وجود دارد.

بسیاری از کاربران در شبکه‌های مختلف اجتماعی نوشتند: دیپلمات‌ها و رسانه‌های غربی از اوکراینی‌هایی حمایت می‌کنند که از سرزمینشان دفاع می‌کنند، اما فلسطینی‌هایی را که دقیقاً همین کار را انجام می‌دهند و علیه اسرائیل می‌جنگند، «تروریست» می‌خوانند.

ناظران بین‌المللی در این رسانه‌ها می‌گویند: در واقع ایالات متحده یک نظم بین‌المللی ایجاد کرده است که به نفع کشورها، مردم و فرهنگ‌های خاص و معدود است. این تداوم میراث قدرت‌های امپریالیستی اروپایی است که به قرن‌ها پیش بازمی‌گردد.

اکنون آمریکا نه تنها اقدامات وحشیانه اسرائیل را توجیه کرده و تمام تسلیحات مورد استفاده برای ویران کردن غزه را در اختیار او قرار داده است، بلکه در عرصه دیپلماتیک نیزاز آن محافظت کرده است و از حق وتوی خود در شورای امنیت سازمان ملل برای نابودی قطعنامه‌ها علیه تل‌آویو به طور مکرر استفاده می‌کند.