مرکز رویت‌پذیری و افزایش اثرگذاری تحقیقات راه اندازی شد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سازمان جهاد دانشگاهی تهران، با حضورجمال رحیمیان، رییس سازمان جهاد دانشگاهی تهران، و معاونان، مرکز رویت‌پذیری و افزایش اثرگذاری تحقیقات (رونیک ۱) در جهاد دانشگاهی تهران راه‌اندازی و از سایت آن به نشانی rvnic.ir رونمایی شد.

دکتر نادر آل‌ابراهیم، مدیر مرکز رویت‌پذیری و افزایش اثرگذاری تحقیقات (رونیک ۱)، در این مراسم با بیان این‌که براساس مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴، بیش از ۴۳ درصد مقالات منتشر شده در نشریات ISI هیچ‌گاه مورد استناد قرار نگرفتند، در ادامه اظهار کرد: این به معنای کیفیت پایین مقالات نیست بلکه نشان‌دهنده آگاهی نداشتن جامعه علمی از وجود این مقالات است.

وی، با بیان این‌که انتشار یک مقاله در نشریه‌ای معتبر تنها نیمی از مسیر دستیابی به موفقیت است، افزود: بخش عمده‌ای از این فرآیند به رویت‌پذیری آن مقاله مربوط می‌شود. هم‌چنین استفاده از ابزارهای پژوهشی مناسب می‌تواند به پژوهشگران کمک کند تا نتایج کار خود را در دسترس تعداد بیشتری از محققان قرار دهند، که در نهایت به دریافت استنادات بیشتر منجر شود.

مدیر مرکز رویت‌پذیری و افزایش اثرگذاری تحقیقات جهاد دانشگاهی تهران، با بیان این‌که افزایش تعداد استنادات به مقالات تأثیر قابل‌توجهی در ارتقاء رتبه‌بندی دانشگاه‌ها دارد، در ادامه خاطرنشان کرد: راه‌اندازی این مرکز به تقویت جایگاه علمی پژوهشگران و ارتقاء رتبه دانشگاه‌های ایران در رنکینگ‌های جهانی کمک بسیاری می‌کند.

دکتر آل‌ابراهیم، با بیان این‌که اغلب نظام‌های رتبه‌بندی بر روی شهرت، ویژگی‌های عملکردی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی متمرکز شده‌اند، تصریح کرد: امروزه سیستم‌های رتبه‌بندی فراوانی در جهان وجود دارند که دانشگاه‌های کشور را در سطح ملی و بین‌المللی مقایسه و رتبه‌بندی می‌کنند.

وی، افزایش تعداد بازدید، افزایش تعداد دانلود، افزایش تعداد استناد و افزایش ضریب تأثیر را از شاخص‌های رویت‌پذیری و در نهایت رتبه‌بندی موسسات آموزشی در سطح جهانی برشمرد و افزود: رتبه‌بندی پایگاه استنادی جهان اسلام در ابتدای زمستان ۱۴۰۲ نشان داد که تنها تمرکز بر کمیت در رتبه‌بندی‌ها کافی نیست.

مدیر مرکز رویت‌پذیری و افزایش اثرگذاری تحقیقات جهاد دانشگاهی تهران، ادامه داد: در نوع دیگری از رتبه‌بندی در ایران براساس شمار مقالات منتشرشده و اچ ایندکس که بر روی پایگاه سایمگو نشان می‌دهد، به‌خوبی گویای اختلاف رتبه ایران در تعداد مقالات منتشر کرده و اثرگذاری آن‌هاست و نیازمند تمرکز بر افزایش کیفیت و رویت‌پذیری و اثرگذاری تحقیقات دانشگاهی هستیم.

آل‌ابراهیم، ادامه داد: این مرکز با هدف ارتقاء سطح رویت‌پذیری و اثرگذاری تحقیقات دانشگاهی تأسیس شده است تا به افزایش رتبه علمی دانشگاه‌های ما در سطح بین‌المللی کمک کند و نقش کلیدی در بهبود وضعیت دانشگاه‌های کشور در رتبه‌بندی جهانی ایفا کند.

وی، با ارائه مثالی توضیح داد: در سال ۱۹۵۸ مقاله‌ای درباره گرافیک منتشر شد که هیچ استنادی به آن نشد اما به همان مقاله در سال ۲۰۱۰ میلادی به‌علت ۲۵۰۰ استناد جایزه تعلق گرفت.

مدیر مرکز رویت‌پذیری و افزایش اثرگذاری تحقیقات جهاد دانشگاهی تهران، با تأکید بر این‌که در مقالات کیفیت حرف اول را می‌زند، در ادامه از بروز بسیاری از تقلبات در کشورهای عربستان، پاکستان، چین و … خبر داد و گفت: اما ایران مدعی اخلاق‌مداری نباید راه تقلب را برگزیند و برای استناد باید رویت‌پذیری را افزایش داد.

آل‌ابراهیم، با بیان این‌که در برخی کشورها برای افزایش استناد کارتل تشکیل داده‌اند، در ادامه تصریح کرد: بدین معنا که افراد استناد همدیگر را بالا می‌برند. در رتبه‌بندی دنیا ۶۳ درصد مربوط به شهرت است که از این میان ۱۵ درصد مربوط به آموزش، ۱۸ درصد پژوهش است.

وی، ادامه داد: رتبه دانشگاه تهران در نظام رتبه‌بندی جهانی ۲۰۲۳ ISC از ۴۰۵- ۴۰۱ در سال ۲۰۲۲ به ۶۰۰-۵۰۱ تنزل و دانشگاه علوم پزشکی تهران رتبه ۷۰۰-۶۰۱ را کسب کرده است. براساس نوع دیگری از رتبه‌بندی تعداد مقالات در بازه زمانی ۲۵ ساله آمریکا رتبه نخست، چین دوم و ایران ۲۱ بوده اما در سال ۲۰۲۲ میلادی آمریکا رتبه دوم و ایران رتبه ۱۵ از نظر شمار مقالات بوده است.

مدیر مرکز رویت‌پذیری و افزایش اثرگذاری تحقیقات جهاد دانشگاهی تهران، با بیان این‌که هم‌اکنون ایران از نظر اچ ایندکس مقالات رتبه ۴۱ جهان را دارد، افزود: میزان استناد به ازای هر مقاله در بازه ۲۵ ساله در ایران ۱۷۰ و هم‌اکنون به ۶۶ رسیده است. دانشگاه صنعتی شریف هم از نظر استناد به مقالات به‌تدریج در حال تنزل است اما به‌لحاظ Inovation رو به افزایش است.

آل‌ابراهیم، با بیان این‌که هم‌اکنون کشورهای عربی و هندوستان یک Submite برای دیده شدن دانشگاه‌هایش دارد، گفت: این نشانه رویت‌پذیری است. آسیا دو سوم جمعیت دنیا را با ۱۷ میلیون مقاله را دارد در حالی‌که آمریکا ۸۰۰ هزار مقاله، تعداد استناد مقالات آسیایی ۱۵ میلیون بار و آمریکا ۲۴ میلیون بار است.

وی، با بیان این‌که آمریکا مدت‌هاست برروی رویت‌پذیری کار می‌کند در ادامه افزود: دانشگاه هیوستون برای این کار مسئولی قرار داده است کشورهای عربی بشدت به این سمت حرکت می‌کنند در ایران در سال ۹۸ برای پارک‌های علم و فن‌آوری این کار انجام شد و قرار شد رتبه‌بندی برای دانشگاه‌ها و اساتید تقویت شود.