طرح فناوری‌های نوین برای هشدار سرمازدگی محصولات کشاورزی

مهر نوشت: پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور اعلام کرد: در راستای شناخت جامع و کامل از پتانسیل رخداد سرمازدگی و یخبندان محصولات کشاورزی در استان خراسان رضوی، فاز اول طرح پژوهشی به‌کارگیری فناوری‌های نوین در طراحی و توسعه سامانه پیش بینی و هشدار سرمازدگی در این استان توسط پژوهشکده اقلیم شناسی و تغییر اقلیم پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور انجام شد.

ارزیابی، پایش و پیش بینی شرایط یخبندان، مستلزم تصمیم گیری‌ها و تحلیل‌هایی پیچیده و استفاده از احتمالات شرطی و نکات اقتصادی است.

پیش بینی دقیق یخبندان می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش خسارت‌های ناشی از یخبندان داشته باشد، زیرا این فرصت را برای کشاورزان فراهم می‌کند که برای مواجهه با یخبندان مهیا شوند.

برای دسترسی به پیش بینی‌های ارائه شده ابتدا باید سامانه‌های پیش بینی با قدرت تفکیک بالا در مراکز پیش بینی هواشناسی محلی توسعه داده شود تا این مراکز به اطلاعات بسیار جامع‌تری دسترسی داشته باشند.

استان خراسان رضوی شرایط مناسب اقلیمی برای تولید و توسعه باغات میوه دارد و به همین جهت سرمازدگی‌های بهاره هر ساله صدمات زیادی به بخش کشاورزی و باغبانی در این استان وارد می‌کند.

با توجه به خسارت سنگین سرمازدگی، تعیین محدوده احتمال وقوع دمای بحرانی خسارت برای مدیریت این پدیده حائز اهمیت است.

احتمال و ریسک وقوع سرمازدگی و درجه حرارت‌های خسارت‌زا بسته به سال، گیاه و حساسیت آن نسبت به درجه حرارت‌های مختلف متفاوت است.

مراحل جوانه و گل‌دهی درختان حساس‌ترین مراحل رشد درختان هستند که در معرض سرمازدگی بهاره قرار گرفته می‌شوند.

یکی از مباحث مهم سرمازدگی آستانه‌های حرارتی است که گیاهان دچار سرمازدگی می‌شوند. لذا دست‌یابی شناخت جامع و کامل از پتانسیل رخداد سرما زدگی و یخبندان در استان بسیار حائز اهمیت بوده و با هدف دستیابی به این شناخت، فاز اول طرح پژوهشی «بکارگیری فناوری‌های نوین در طراحی و توسعه سامانه پیش بینی و هشدار سرمازدگی در استان خراسان رضوی» انجام شد.

در این پژوهش آستانه‌های خسارت سرمازدگی محصولات غالب منطقه شامل پسته، سیب، گیلاس و انگور در دوره‌های جوانه و شکوفه دهی طی دوره‌هایی از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۲ میلادی به تفکیک بررسی و با احتمالات وقوع مختلف، نقشه‌های پهنه بندی آن توسط محققین پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو کشور تهیه شد.