چرا ائتلاف آمریکا در دریای سرخ از بدو رونمایی دچار ریزش شد؟

‌خبرگزاری مهر گروه بین‌الملل: با شدت‌گرفتن بمباران‌ها و نسل‌کشی نوار غزه از سوی رژیم صهیونیستی و افزایش شدت محاصره فلسطینیان در این باریکه جغرافیایی ارتش ملی یمن به فکر کمک به زنان کودکان و آوارگان فلسطینی افتاد.

یمنی‌ها بارها اعلام کرده‌اند که دریای سرخ تنها تا زمانی‌که دارو و غذا به دست مردم غزه نرسد کشتی‌های صهیونیستی یا کشتی‌هایی که به مقصد سرزمین‌های اشغالی حرکت می‌کنند ناامن است؛ هشداری که چند هفته‌ای وارد فاز عملیاتی شده‌است.

آنها از ۱۹ نوامبر حمله‌های خود را به کشتی‌های رژیم صهیونیستی و کشتی‌های عازم به سرزمین‌های اشغالی را آغاز کردند که در نهایت آمریکا و متحدان اروپایی آن در صدد ایجاد ائتلاف نظامی دریایی برای تقابل با آن برآمده‌اند؛ ائتلافی که به نظر نمی‌رسد از کارایی لازم بهره‌مند باشد.

نشانه‌های ناکارامدی ائتلاف در یک قدمی اجرا

«نگهبانان سعادت» نام انتخابی آمریکا و متحدان اروپایی برای ائتلاف دریایی در دریای سرخ به منظور حفاظت از رژیم صهیونیستی در برابر حمله‌های یمن است.

در روزهای اخیر «جوزپ بورل» مسئول و هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا از مشارکت کشورهای عضو اتحادیه اروپا در ائتلاف نظامی آمریکا در چارچوب عملیات دریایی «آتلانتا» در دریای سرخ خبر داد و اعلام کرد که این اتحادیه در ائتلاف نظامی به رهبری آمریکا برای حفاظت از کشتیرانی در دریای سرخ از طریق عملیات نیروی دریایی آتلانتا این اتحادیه مشارکت خواهد کرد.

هنوز چند روز از بیانیه بورل و نیز سخنگوی وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) مبنی بر حضور بیش از ۲۰ کشور در ائتلاف بین‌المللی نگذشته که این ائتلاف وارد فاز ریزش و واگرایی شده‌است. به رغم تلاش‌های آمریکا برای الحاق کشورهای مختلف به ائتلاف سه متحد اروپایی واشنگتن یعنی فرانسه اسپانیا و ایتالیا و همچنین استرالیا به این ائتلاف جواب منفی داده‌اند.

تازه‌ترین موضع‌گیری وزارت دفاع فرانسه نشان می‌دهد که پاریس به ائتلاف آمریکا ملحق نشده‌است. این وزارتخانه اعلام کرد که از تلاش‌ها برای تضمین آزادی دریانوردی در دریای سرخ حمایت می‌کند (اما) ناوهای فرانسوی تحت فرماندهی فرانسه این کار را می‌کنند. ناو محافظ آن «Languedoc» در حال حاضر در دریای سرخ است. فرانسه در امارات یک پایگاه دریایی دارد و حدود ۱۵۰۰ نظامی فرانسوی هم در جیبوتی هستند.

به گفته وزارت دفاع ایتالیا این کشور عضو ائتلاف آمریکا نیست و برای حفاظت از منافع ملی خود در دریای سرخ به درخواست‌های خاص کشتی‌های ایتالیایی جواب خواهد داد. این وزارتخانه اعلام کرد که ناو محافظ خود «Virginio Fasan» را بنا به برخی درخواست‌ها از سوی مالکان کشتی ایتالیا برای حفاظت از منافع دریایی خود به دریای سرخ می‌فرستد.

وزارت دفاع اسپانیا هم با رد درخواست آمریکا اعلام کرد که تنها در مأموریت‌های به رهبری ناتو یا اتحادیه اروپا مشارکت می‌کند و «ما به طور یکجانبه در عملیات در دریای سرخ مشارکت نخواهیم کرد».

استرالیا نیز درخواست آمریکا برای پیوستن به این ائتلاف را رد کرده است. «ریچارد مارلز» وزیر دفاع این کشور گفت که تمرکز راهبردی این کشور بر منطقه ایندو-پاسیفیک است.

البته در حال حاضر در این منطقه چند ائتلاف دریایی دیگری فعال هستند که به طور عمده از کشتی‌ها در برابر دزدان دریایی که برای چندین سال کشتیرانی را در آب‌های سومالی مختل کرده بودند محافظت می‌کنند.

برخی از این ائتلاف‌ها عبارتند از:

– عملیات اتالانتا (Atalanta) که توسط اتحادیه اروپا در چارچوب نیروی دریایی اروپا (Eunavfor) و سیاست امنیتی و دفاع مشترک (CSDP) در حومه شاخ آفریقا و در غرب اقیانوس هند برای حمایت از قطعنامه‌های سازمان ملل در محافظت از دریاها در برابر دزدی دریایی انجام می‌شود و دفتر مرکزی آن در اسپانیا است.

– عملیات اجنور (Agenor) که بار دیگر عملیاتی به رهبری اروپا است و هدف از اجرای آن تضمین آزادی دریانوردی در تنگه هرمز به عنوان مسیر اصلی کشتیرانی برای صادرات نفت از کشورهای خلیج فارس است.

– ائتلاف «نیروهای دریایی ترکیبی» موسوم به (CMF) که یک مشارکت دریایی چندملیتی است که توسط آمریکا رهبری می‌شود و مقر آن نیز در بحرین است یعنی کشوری که میزبان پایگاه ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا محسوب می‌شود. این ائتلاف دارای ۳۹ عضو است و اعضای آن عمدتاً یا کشورهای اروپایی هستند یا اعضای ناتو و یا کشورهای منطقه. بخشی از این ائتلاف نیز تحت عنوان «گروه ضربت ترکیبی ۱۵۳» در دریای سرخ فعالیت می‌کند.

چرایی نگرانی محور عبری- غربی از ناامنی دریای سرخ

دریای سرخ که به دلیل جنایت محور عبری- غربی در غزه به دستان ارتش ملی یمن ناامن شده‌است جایگاه محوری در تجارت بین‌الملل دارد.

به گزارش نشریه آمریکایی «فارن پالیسی» ۳۰ درصد از ترافیک جهانی کشتی‌های کانتینری از طریق این کانال انجام می‌شود و جریان‌های مهم انرژی در این پهنه آبی در جریان هستند که طبق اداره اطلاعات انرژی آمریکا روزانه ۷.۱ میلیون بشکه نفت و ۴.۵ میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی از باب المندب (ورودی جنوبی دریای سرخ) عبور می‌کند.

حدود ۳۵ هزار کشتی سالانه در منطقه دریای سرخ تردد و کالاها را میان اروپا خاورمیانه و آسیا جابجا می‌کنند که حدود ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می‌دهد.

چندی پیش شبکه «سی‌ان‌بی‌سی» گزارش داد ارزش محموله‌هایی که شرکت‌های کشتیرانی مسیرشان را از دریای سرخ تغییر داده‌اند به ۳۵ میلیارد دلار می‌رسد؛ موضوعی که از سوی «آنتونلا تودور» مشاور ارشد MDS Transmodal هم مورد تأیید قرار گرفته و به گفته وی ارزش این کانتینرها تقریباً ۵۰ هزار دلار است که در مجموع ارزش محموله‌هایی که تغییر مسیر داده‌اند به بیش از ۳۵ میلیارد دلار می‌رسد.

هزینه ناامن‌سازی دریای سرخ در نتیجه چنگ غزه

به نوشته روزنامه «گاردین» در سایه تنش‌ها در دریای سرخ به دلیل عملیات ارتش یمن علیه کشتی‌های وابسته به رژیم صهیونیستی بیش از ۱۰۰ کشتی حامل کانتینر مسیر خود را از کانال سوئز تغییر داده‌اند. این یعنی ائتلاف آمریکایی مؤثر نبوده است و تاجران و صنعت کشتیرانی به آن بی‌اعتنا و بی‌اعتماد هستند.

این روزنامه انگلیسی ادامه می‌دهد که در پی تنش‌ها در دریای سرخ به دلیل عملیات‌های ارتش یمن در حمایت از ساکنان نوار غزه و هدف قرار دادن کشتی‌های وابسته به رژیم صهیونیستی و آن‌هایی که در حال حرکت به سمت بنادر آن هستند ۱۰۳ کشتی حامل کانتینر مسیر کوتاه کانال سوئز را رها کرده و سفر دریایی خود را از سمت دماغه «امید نیک» در ساحل آفریقای جنوبی انجام می‌دهند.

با این تغییر مسیر حدود ۶۰۰۰ مایل دریایی به سفر تجاری میان آسیا و اروپا افزوده شده و این سفر سه تا چهار هفته طولانی‌تر می‌شود. این در حالی است که هر ساله حدود ۱۹ هزار کشتی از کانال سوئز عبور می‌کند؛ به این ترتیب این کانال که یکی از اصلی‌ترین مسیرهای عبوری جهان به ویژه برای انتقال سوخت‌های فسیلی و کالاها میان آسیا و اروپا محسوب می‌شود تنش‌ها در مسیرهای عبوری کشتی‌ها نقش مؤثری در افزایش قیمت نفت داشت.

بر اساس برخی گزارش‌های انتشاریافته شرکت آلمانی «هاپاگ لوید» و شرکت هنگ‌کنگی «او.او.سی. ال» اعلام کردند که عبور کشتی‌های خود از دریای سرخ را متوقف کرده‌اند. شرکت هاپاک لوید گفته مسیر حرکت ۲۵ کشتی تا پایان سال جاری میلادی را تغییر داده‌است.

فرجام سخن

به موازات تداوم و تشدید جنایت‌های رژیم صهیونیستی در غزه تحت حمایت غرب پروژه ناامن‌سازی دریای سرخ برای کشتی‌های صهیونیستی یا به مقصد اراضی اشغالی از سوی یمن به اجرا درآمده‌است؛ جبهه جدید جنگی که باعث تغییر مسیر بیش از یکصد کانتینر شده‌است که ارزش مجموع این محموله‌ها به بیش از ۳۵ میلیارد دلار می‌رسد.

این تغییر مسیر به سمت دماغه امید نیک در جنوبی‌ترین نقطه قاره آفریقا که با هزینه گزاف همراه است نشان از بی اعتمادی صنعت جهانی کشتیرانی به ائتلاف دریایی آمریکا از جمله «عملیات نگهبانان سعادت» دارد. ضمن اینکه ائتلاف دریایی جدید اگرچه در ظاهر با هدف تضمین امنیت دریانوردی تشکیل شده‌است اما در واقع سپر دریایی رژیم صهیونیستی به شمار می‌رود؛ درک همین هدف نیز باعث ریزش ائتلاف در یک قدمی اجرا شد و چهار کشور به آن «نه» گفتند.

افزون بر آن مداخله نظامی آمریکا به سادگی نمی‌تواند آزادی کشتیرانی را برای کشتی‌های عازم رژیم به ارمغان آورد چرا که ناامن‌سازی خطوط کشتیرانی به مراتب آسان‌تر از برقراری امنیت است.

در همین ارتباط بود که «حسین امیر عبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دوم دی ماه پس از پایان کنفرانس بین‌المللی تهران به ارائه راهکار در این زمینه پرداخت و گفت: آمریکایی‌ها به جای اینکه برای ایجاد ائتلافی که نتیجه آن هم کمکی به وضعیت نخواهد کرد تلاش کنند باید از نسل‌کشی در غزه دست بردارند.