پویانمایی نیازمند چتر حمایتی گسترده‌ است/ دغدغه‌ یک مادر فیلمساز

مرجان کشانی کارگردان و تهیه‌کننده انیمیشن در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره کارکرد بنیاد ملی پویانمایی در حوزه انیمیشن گفت: هدف اصلی تشکیل بنیاد ملی پویانمایی ارتقای کمی و کیفی هنر صنعت پویانمایی است. به عقیده من اگر بخواهیم پویانمایی را به عنوان یک صنعت درنظر بگیریم بنیاد ملی پویانمایی می‌تواند عملکرد مشخص و مثبتی در زمینه سریال‌ها و انیمیشن‌های بلند داشته باشد زیرا این نوع آثار کارکردهای مشخصی در حوزه صنعت دارند. اما انیمیشن کوتاه بیشتر جنبه هنری و تجربی پویانمایی را یدک می‌کشد و فضای کاملاً متفاوتی از انیمیشن بلند و سریال تجربه می‌کند. این مساله در کشور ما وجود دارد که اغلب ارگان‌هایی که وابسته به دولت کار می‌کنند قدرت اجرایی و پول بیشتری نسبت به بخش خصوصی و هنرمندان مستقل در اختیار دارند در نتیجه می‌توانند عملکرد بهتر و راحت‌تری هم داشته باشند. باتوجه به این مساله بنیاد ملی پویانمایی نیز می‌تواند امکانات ویژه‌ای برای انیماتورها و تسهیل روند کاری آن‌ها داشته باشد.

کارگردان انیمیشن «جیرفت» تصریح کرد: ساخت انیمیشن هزینه و زمان زیادی نیاز دارد و مانند فیلم سینمایی نیست که حتی بتوان در ۲ یا ۳ ماه کل پروژه را تمام کرد. صرف چنین زمان و هزینه‌ای برای ساخت یک اثر پویانمایی قطعاً نیازمند یک متولی مشخص است تا از فعالان این حوزه حمایت کند.

وی با بیان اینکه بنیاد ملی پویانمایی باید از هنرمندان زیادی با ایده‌ها و نگرش‌های مختلف حمایت کند، عنوان کرد: درواقع وجود سازمان‌های متعدد در یک حوزه باعث می‌شود که فیلمسازانی با نگرش‌های متفاوت نیز امکان بروز و ظهور داشته باشند. در نتیجه انیمیشن‌های مختلفی با ایده‌های متفاوت ساخته و هنر ما در جهان بیشتر دیده می‌شود. معمولاً یک سازمان بزرگ اهداف و رویکردهای مشخصی برای خود دارد که بسیاری از هنرمندان را زیرمجموعه خود نمی‌بیند و بسیاری از هنرمندان نمی‌توانند از تسهیلات آن سازمان و نهاد بهره‌مند شوند اما اگر سازمان‌ها و مراکز متعددی با اهداف متفاوت مانند بنیاد ملی پویانمایی وجود داشته باشند، قطعاً فیلمسازان مختلفی با موضوعات مختلف می‌توانند فیلم بسازند و ایده‌های خود را مطرح کنند.

این تهیه‌کننده انیمیشن ادامه داد: بنیاد ملی پویانمایی باید جامعه بزرگی از انیماتورها را زیر چتر حمایتی خود داشته باشد و خود را محدود به برخی افراد و رویکردها نکند. همچنین یکی از مهم‌ترین وظایف بنیاد این است که با حمایت از فیلمسازان امکان حضور آثار انیمیشن ایرانی را در جشنواره‌های بین‌المللی و بازارهای جهانی فراهم کند.

کشانی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره تأثیر جهان زنانه بر یک اثر هنری گفت: یک زن با رفتارهای اجتماعی که در جامعه تجربه می‌کند قطعاً یک تجربه زیسته متفاوت نسبت به مردان دارد. این جهان‌بینی قطعاً روی اثر هنری که من به عنوان یک زن می‌سازم تأثیرگذار است. من به عنوان یک زن وظیفه همسری و مادری را برعهده دارم و این دغدغه‌ها مسیر کاری‌ام را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. به طور مثال من انیمیشن‌های «پیانو» و «جیرفت» را با حمایت مرکز گسترش ساختم و در آن زمان هم مادر شدم. این تجربه جدید شرایط متفاوتی را در زندگی برایم فراهم کرد و این احساس مسئولیت مادرانه نگاه متفاوتی را نسبت به جهان در من به وجود آورد.

وی افزود: یک زن به تنهایی بار هدایت و زیرساخت خانواده را به دوش می‌کشد و نقش آفرینش و هدایت کودکان را تا هنگام باروری و رسیدن به جوانی به عهده دارد و با بحران‌ها و مشکلات خود دست و پنجه نرم می‌کند. معتقد هستم که زنان به خاطر نقش آفرینش و مادر شدن و همچنین به دلیل مسئولیت پذیری بیشتر، نوع نگاه و دیدگاه متفاوتی را در فیلم‌ها و آثار خود به جا می‌گذارند. من به عنوان یک فیلمساز و کارگردان در طول ماه یا حتی هفته با حجم زیادی از اطلاعات و ایده‌هایی در خصوص شغل خود و فیلمسازی مواجه می‌شوم که گهگاه این توده اطلاعات در کشاکش روزمرگی گم شده و گاهی هم این ایده‌ها به بار می‌نشیند. اما ایده‌ای که به نتیجه نمی‌رسد در ذهن و افکارم همچنان حلقه زده، حس مادری را می‌دهد که کودک خود را به دنیا نیاورده است. باید از منظر حقوق انسانی نیز نگاه بهتری صورت بگیرد که امیدوارم این اتفاق رخ دهد.

این انیماتور در پایان درباره پروژه جدید خود بیان کرد: در حال حاضر یک انیمیشن کوتاه کار می‌کنم که سال ۱۴۰۲ تولید آن را شروع کردم. این انیمیشن یک کار دوبعدی و تلفیقی با شن است. عنوان این اثر هنوز قطعی نشده است اما موضوع آن درباره آدم‌هایی است که اطراف خود ما زندگی می‌کنند و این آدم‌ها درونیات متفاوتی دارند. زمانی که این آدم‌ها خودشان با خودشان متحد می‌شوند و دست از یک نبرد درونی می کشند، می‌توانند شرایط متفاوتی را تجربه کنند.