لزوم تشکیل انجمن سینمای نوجوانان/ در انتخاب افراد سختگیر شده‌ایم

مهر: گروه هنر-آروین موذن‌زاده، ندا زنگینه: اولین المپیاد فیلمسازی نوجوانان ایران در سال ۱۳۹۴ همزمان با بیست‌ونهمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان در همدان برگزار شد. ایده برگزاری المپیاد توسط بنیاد سینمایی فارابی و انجمن سینمای جوانان ایران شکل گرفت و از ۳ تا ۸ مهر ماه سال ۹۴ به دبیری علیرضا شجاع نوری میزبان نوجوانان علاقه‌مند به سینما در کلاس‌های فیلمسازی بود.

این رویداد که مختص گروه سنی نوجوانان است امسال به هشتمین دوره خود رسیده که قرار است ۲۴ تا ۲۹ شهریور ماه در اصفهان برگزار شود.

توجه ویژه به نیازها و تفکرات گروه سنی نوجوان و تربیت نسل جدید سینمای ایران ازجمله اهداف مهم برگزاری المپیاد فیلمسازی است. به بهانه برگزاری دوره جدید این رویداد در خبرگزاری مهر نشستی با حضور وحید ملتجی مدیر هفتمین و هشتمین دوره المپیاد فیلمسازی نوجوانان ایران برگزار کردیم. او در قسمت اول این نشست با اشاره به لزوم اعتباربخشی به المپیاد فیلمسازی گفت که رده سنی فیلمسازان نسبت به سال‌های گذشته پایین‌تر آمده و در این شرایط ما ناگزیر به تشکیل نهادی مانند انجمن سینمای نوجوانان ایران برای نوجوانان هستیم. ‎او همچنین تاکید کرد که در این دوره داوری و انتخاب افراد به صورت سختگیرانه‌تری انجام می‌شود تا فرصت در اختیار علاقه‌مندان جدی این حوزه قرار بگیرد.

قسمت اول این میزگرد را در ادامه می‌خوانید:

در ابتدا توضیح دهید که کار کردن برای نوجوانان و برگزاری چنین المپیادی چه ضرورت و اهمیتی دارد؟

وحید ملتجی: هشتمین المپیاد فیلمسازی نوجوانان ایران با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی و شهرداری اصفهان برگزار می‌شود. این رویداد اکنون دوره هشتم خود را سپری می‌کند اما تولد آن به نوعی در جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان اتفاق افتاد. به مرور زمان این المپیاد برای خود هویتی پیدا کرد و اکنون به شرایط نسبتاً خوبی رسیده است زیرا هویت این المپیاد و پیشینه آن کمک کرده است که به عنوان یک رویداد مهم برای نوجوانان قلمداد شود. این المپیاد از این جهت اهمیت پیدا می‌کند که به مساله نوجوان می‌پردازد. متأسفانه در طول دهه‌های گذشته هرگاه عبارت کودک و نوجوان مطرح شده بیشتر مساله کودک مطرح بوده است و سایه گروه سنی کودک بر نوجوان غلبه داشته است درحالی که نوجوان اساساً ویژگی‌های کاملاً متمایزی از کودک دارد و اتفاقاً بیشتر به دوران جوانی و بزرگسالی نزدیک است تا کودکی. حتی در جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان نیز این اتفاق رخ داده است. حوزه من نوجوان است و سال‌ها هرکجا که بوده‌ام درباره نواجوانان کار کرده‌ام به همین دلیل پارسال و امسال مدیریت المپیاد فیلمسازی نوجوانان را پذیرفته‌ام و فکر می‌کنم که این رویداد می‌تواند مسیرها و افق‌های بلندتری را مدنظر داشته باشد.

در سال‌های گذشته یک فراخوان عمومی منتشر می‌شد که امسال هم این اتفاق رخ داده است اما انتخاب‌ها بسیار سختگیرانه تر شده است. به این دلیل که این فرصت فراهم شده در اختیار نوجوانی قرار بگیرد که به حوزه فیلمسازی علاقه و استعداد جدی دارند المپیادهای علمی میان عموم مردم جامعه و خانواده‌ها از جایگاه بالایی برخوردار هستند. شما چه برنامه‌ای دارید که المپیاد فیلمسازی نوجوانان نیز به چنین درجه و اعتباری در حوزه سینما برسد؟

سیاست کلی ما در این ۲ سال بر محور چند مساله بوده است؛ یک اینکه به نظر ما اعتبار المپیاد باید تقویت شود و این رویداد در رده المپیادهای علمی کشور قرار بگیرد. برای عموم مردم و خانواده‌ها المپیادهای علمی بسیار شناخته شده هستند و از اعتبار و جایگاه خاصی برخوردارند. یک بخشی از این اتفاق برای این است که وقتی افراد در المپیادهای علمی شرکت می‌کنند و رتبه‌ای کسب می‌کنند این اتفاق برایشان یک مابه‌ازای بیرونی دارد. امیدواریم که المپیاد فیلمسازی نیز همین مسیر را طی کند و به چنین جایگاهی برسد. البته طبیعتاً این اتفاق در طول ۱ – ۲ دوره رقم نمی‌خورد و برنامه‌ریزی بلندمدت نیاز دارد. یکی از کارها برای تحقق این امر این است که از سال گذشته زمان برگزاری المپیاد از جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان جدا شده است. این مساله به استقلال المپیاد کمک می‌کند. یک مساله دیگر اینکه در انتخاب مربیان سعی کردیم از چهره‌های آشنای سینمای این سال‌ها استفاده کنیم. درواقع یکی از ویژگی‌های خاص این ۲ دوره این است که کارگردانان مطرح و حرفه‌ای سینما راهنمای نوجوانان هستند و فرصتی ایجاد می‌شود که نوجوانان در کنار یک فرد حرفه‌ای سینمای ایران و با کمک هم یک فیلم را بسازند. امسال یک مقدار حرفه‌ای تر و تخصصی‌تر به مساله نگاه می‌کنیم و در راستای اعتباربخشی به المپیاد سعی کردیم یک مسیر عدالت آموزشی و مهارتی هم مدنظر داشته باشیم تا فرصتی فراهم باشد برای تمام نوجوانان ایران تا هرکجا که هستند، بتوانند از این فرصت استفاده کنند و عرصه فیلمسازی را جدی تر دنبال کنند. ما المپیاد را به این سمت می بریم که یک مقدار تخصصی‌تر شود یعنی نوجوانانی که عرصه سینما را شروع کرده و تجربه‌ای در این زمینه دارند، المپیاد می‌تواند برایشان محلی باشد تا تجربه خودشان را جدی تر محک بزنند. در این صورت ما می‌توانیم به صورت جدی‌تر روی برگزیدگان المپیاد حساب کنیم تا آینده سینمای ایران را تشکیل دهند. در سال‌های گذشته یک فراخوان عمومی منتشر می‌شد که امسال هم این اتفاق رخ داده است اما انتخاب‌ها بسیار سختگیرانه تر شده است. به این دلیل که این فرصت فراهم شده در اختیار نوجوانی قرار بگیرد که به حوزه فیلمسازی علاقه و استعداد جدی دارد.

در این میان شاید مساله‌ای که بسیار اهمیت پیدا می‌کند این است این نوجوانان پس از المپیاد چه وضعیتی دارند و نباید آن‌ها را رها کرد. آیا فارغ از زمان چند روزه برگزاری المپیاد فیلمسازی برنامه‌ای برای آینده این نوجوانان دارید که استعداد آن‌ها و آموزش‌هایی که فراگرفته‌اند به ثمر بنشیند؟

ما می‌دانیم که با نوجوانانی طرف هستیم که علاقه و استعداد زیادی دارند و در اینجا این استعداد شناسایی و پرورش داده می‌شود. پس از طی این دوره قطعاً بنیاد سینمایی فارابی باید برای این بچه‌ها فکری داشته باشد تا ارتباطات آنها با سینمای ایران به شکل درست و منطقی برقرار شود. برای تحقق این امر ما نیز ایده‌هایی داریم. من به شخصه پیشنهاد تشکیل انجمن سینمای نوجوانان را مطرح کرده‌ام. به این دلیل که ما حتماً در این دوره و زمانه به تشکیل چنین انجمنی نیاز داریم. به طور مثال انجمن سینمای جوانان ایران در دوره‌ای تشکیل شد و جوانان زیادی حضور فعالی در آنجا داشتند. امروزه رده سنی فیلمسازان ما پایین‌تر آمده است و گروه‌های سنی پایین‌تر به صورت جدی تر خودشان را در جامعه نشان می‌دهند درنتیجه تشکیل چنین نهادی ضرورت پیدا می‌کند. از طرفی ایده تشکیل باشگاه فیلمسازی نوجوانان در بنیاد سینمایی فارابی نیز مطرح بود. تصور من این است که چنین تشکلی باید خارج از سیستم بنیاد سینمایی فارابی رقم بخورد و گروه‌هایی این اتفاق را شکل دهند که ضمن اینکه از سمت فضاهای حاکمیتی حمایت می‌شوند، یک استقلال نسبی هم داشته باشند.

این ایده چقدر به عملی شدن و تشکیل انجمن سینمای نوجوانان ایران نزدیک است؟

در واقع تشکیل انجمن ایده‌ای است که مطرح شده است. درحال حاضر باتوجه به تغییر و تحول دولت باید منتظر بمانیم و ببینیم که چه می‌شود. عرصه فرهنگ عرصه نیاز و پاسخگویی به نیاز است و وقتی چنین نیازی وجود دارد حتماً از طرفی گروه‌هایی هم هستند که این نیاز را برطرف کنند حال اگر حاکمیت به این سمت برود، می‌تواند از مسیر درست این نیاز را رفع کند در غیر این صورت به شکل دیگری پاسخ داده می‌شود. همین الان نیز گروه‌ها و جشنواره‌های مردمی داریم که به نوعی به نوجوانان می‌پردازند. بنابراین حتماً ما در سال‌های آینده چنین نهادی خواهیم داشت اما اینکه زیرمجموعه بنیاد سینمایی فارابی باشد یا وزارت ارشاد به سیاست‌های بالادستی برمی‌گردد.

همانطور که اشاره کردید المپیاد فیلمسازی نوجوانان در ۲ دوره اخیر در زمانی مستقل از جشنواره فیلم های کودک و نوجوان برگزار می‌شود. در راستای اعتباربخشی به المپیاد فیلمسازی فکر نمی‌کنید که برگزاری همزمان آن با جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان می‌تواند به المپیاد اعتبار بدهد؟ از طرفی برگزاری مستقل این رویداد چه مزایایی برای شما داشته است؟

این مساله را باید درنظر بگیریم که المپیاد فیلمسازی نوجوانان همچنان زیرمجموعه جشنواره فیلم کودک و نوجوان است و زیرمجموعه همان شورای سیاستگذاری برگزار می‌شود فقط زمان برگزاری آن تغییر کرده است. زمانی که المپیاد در طول زمان برپایی جشنواره برگزار می‌شد همواره زیر سایه هیاهوی جشنواره قرار می‌گرفت و کمتر دیده می‌شد اما اکنون برای خودش یک افتتاحیه و اختتامیه جمع و جور و مستقل دارد و رسانه‌ها و افراد می‌توانند روی المپیاد تمرکز داشته باشند. همچنین تیم اجرایی ویژه ای برای خودش دارد. جشنواره فیلم‌های کودک و نوجوان نیز از سال گذشته به لحاظ شکل برگزاری تقریباً جهش خوبی داشته است و امسال هم برآورد ما این است که جشنواره به خوبی برگزار شود زیرا میان شهرداری اصفهان و بنیاد سینمایی فارابی تفاهم جدی شکل گرفته است.

ادامه دارد…